Qazaxıstanda neft renti məsələsi: Ekspertlər yanacaq qıtlığı barədə xəbərdarlıq edir – ÖZƏL

Olaylar.az xəbər verir ki, "ENERGY MONITOR" Telegram kanalının analitikləri Qazaxıstanın neft sənayesi ilə bağlı maraqlı məqamları qeyd edirlər. Analitiklər ixrac və daxili qiymətlər arasındakı böyük fərqə diqqət çəkirlər. İxrac və daxili qiymətlər arasındakı fərq bir tona görə 100 min təngədən çoxdur (Vergilər, ixrac xərcləri və treyder endirimi nəzərə alınmaqla).

Rəsmi məlumatlara görə, Qazaxıstanda hər il 18 milyon tondan çox neft emal edilir. Analitiklər qeyd edirlər ki, bu məbləğ ölkə vətəndaşlarının sayına bölünsə, hər vətəndaşa 90 min təngə (təxminən $165) düşür.
Bu məbləğ uşaqların Milli Fonddan aldıqları məbləğdən ($110) daha çoxdur. Analitiklərin fikrincə, bu, neft hasilatı şirkətləri tərəfindən Qazaxıstan vətəndaşlarına verilən gizli təbii rentadır.
Hazırda Qazaxıstandakı 3 neft emalı zavodu (NEZ) maksimum gücü ilə işləyir ki, bu da dünya miqyasında rast gəlinməyən bir vəziyyətdir. Bununla yanaşı, qıtlığa aparan digər əsas amillər də mövcuddur: Əhalinin artması və vətəndaşların rifah səviyyəsinin yüksəlməsi; Avtomobil alışı və Yanacaq-Sürtkü Materiallarının (YSM) istehlakının artması (turizmin inkişafı, aviasiya uçuşlarının çoxalması); Benzin və dizel yanacağının ucuzluğu səbəbindən ixrac qadağalarına baxmayaraq, bu yanacaqların qonşu ölkələrə "sızması".

Analitiklər qətiyyətlə bildirirlər: "Belə şəraitdə qıtlıq qaçılmazdır! Əgər YSM qiymətlərinin dövlət tənzimlənməsi davam edərsə, gələn il yanacaqdoldurma məntəqələrində uzun növbələr gözləyin."