Yaxın Şərq ölkələrinin yeni inkişaf konsepsiyası ətrafında birləşməsi məqsəd qoyulub” - Ayq Koçaryan - ÖZƏL

Aparıcı ərəbşünas Ayq Koçaryanın fikrincə, Şarm əl-Şeyxdə keçirilən Sülh Sammiti yalnız Qəzza münaqişəsinin həlli üçün deyil, həm də Yaxın Şərq ölkələrini regionun yeni inkişaf konsepsiyası ətrafında birləşdirmək məqsədi daşıyır. Olaylar.az xəbər verir ki,  "ABŞ-ın gördüyü işlər və beynəlxalq ictimaiyyətin İsrail Knessetində Donald Trampın çıxışı zamanı şahidi olduğu hadisələr, iki illik hərbi toqquşmalardan sonra Qəzza zolağında sülhün bərqərar edilməsinə yönəlmişdi. Bu, mühüm bir mərhələdir və onun əhəmiyyəti həm Misirdə keçirilən konfransda, həm də İsraildə yüksək səviyyədə qeyd olundu," - deyə Koçaryan "Armenpress" agentliyinə müsahibəsində bildirib. Ərəbşünasın sözlərinə görə, sammitdə Ermənistan və Azərbaycanın liderlərinin iştirakı ABŞ Prezidentinin sülhpərvər addımlarının göstəricisidir. O, bunu "erməni-azərbaycanlı sülh sazişinin paraflanması kimi mühüm vasitəçilik təşəbbüsünün" tərkib hissəsi adlandırıb. Koçaryan həmçinin bildirib ki, bu sammit yalnız İsrail-Fələstin böhranını həll etmək məqsədi daşımır, eyni zamanda "İbrahim sazişləri"nin genişləndirilməsi istiqamətində mümkün addımların müzakirəsinə də şərait yaradıb:
"Sammitin əsas məqsədi region üçün yeni konsepsiya formalaşdırmaq və onu əsas sənədə çevirmək idi. Bu istiqamətdə böyük iş aparıldığı açıq-aşkardır."
İsrailin Baş naziri Benyamin Netanyahu sammitdə iştirakdan imtina etməsinə baxmayaraq, ərəbşünas bunun diplomatik səbəblərlə bağlı olduğunu deyib:
"Sammitdə fələstinli nümayəndə heyəti də iştirak edirdi. Bu baxımdan, sadə bir əl sıxma belə hələ psixoloji çətinlik yaradır. Digər tərəfdən, Şmini Aseret-Simxat Tora yəhudi bayramı da Netanyahunun yoxluğuna rəsmi izah kimi göstərildi. Üstəlik, bəzi ərəb ölkələri İsrail Baş nazirinin gəlişindən narahat idi, buna görə də tədbirdə bir çox dövlətlər yüksək səviyyədə deyil, nümayəndə heyətləri ilə təmsil olundu." Koçaryanın sözlərinə görə, Qəzzanın bərpası prosesi bir çox dövlətin iştirakı və dəstəyindən asılı olacaq:
"Böyük Britaniya və ABŞ bu istiqamətdə ərəb ölkələri və Türkiyə ilə sıx əməkdaşlıq edir. ABŞ Prezidenti qeyd etdi ki, əsas maliyyə yükünü regionun varlı ərəb dövlətləri daşıyacaq. Bununla yanaşı, Qəzzanın bərpası üçün ayrıca beynəlxalq konfrans da keçiriləcək."
Ekspert həmçinin Fələstin dövlətinin tanınması məsələsinə toxunaraq bildirib ki, bu proses davam edə bilər, lakin ABŞ və İsrail hələ də bu təşəbbüsə qarşı çıxır: "İsrail hazırkı qalib mövqeyində olduğu üçün bu prosesi qəbul etmir. Bəzi ərəb ölkələri isə iki dövlət prinsipi əsasında məsələnin həllini görür. Netanyahu və Tramp hakimiyyətdə olduğu müddətdə bu məsələ uzanacaq. Hakimiyyət dəyişərsə, vəziyyət yenidən dəyərləndirilə bilər," - deyə ərəbşünas vurğulayıb.