Astronomlar ən böyük qalaktikaların yaranma sirrini açmağa yaxınlaşır- ÖZƏL

Olaylar.az xəbər verir ki, astronomlar illərdir həll olunmayan ən böyük qalaktikaların formalaşma sirrini çözməyə bir addım daha yaxınlaşıblar. Sauthempton Universitetinin beynəlxalq tərəfdaşları ilə birgə apardığı tədqiqatlar, nəhəng elliptik qalaktikaların yaranma yerləri ilə bağlı yeni məlumatlar əldə edib.

Bu nəhəng sistemlər, formaları ilə şişirdilmiş futbol toplarını xatırladan və bizim Süd Yolu qalaktikamızdan kəskin şəkildə fərqlənən strukturlar, uzun müddət alimlərin diqqət mərkəzində olub. Yeni araşdırmalar isə onların necə formalaşdığına dair mühüm dəlillər təqdim edir.

Tədqiqatın həmmüəllifi, Sauthempton Universitetindən doktor Annagratsiya Puqlizi, bu qalaktikaların erkən Kainatda qalaktikalararası qarşılıqlı təsirlər və soyuq qaz axınları nəticəsində meydana gəldiyini bildirib. Disk formalı iki qalaktikanın birləşməsi nəticəsində qazlar mərkəzdə toplanaraq milyardlarla yeni ulduzun yaranmasına səbəb olub. Bu proseslərin 8-12 milyard il əvvəl, Kainat daha aktiv inkişaf mərhələsində olduğu dövrdə baş verdiyi təxmin edilir.

Çinin Bənövşəyi Dağ Rəsədxanasından doktor Tsin-Hua Tanın rəhbərlik etdiyi araşdırma qrupu, uzaq qalaktikalardan gələn işığın yeni metodlarla təhlili sayəsində bu tapıntıları ortaya çıxarıb. "Bu, nəhəng qalaktikaların və ya sferoidlərin birbaşa olaraq nüvələrində intensiv ulduz yaranma nəticəsində formalaşdığına dair ilk real sübutdur," - deyə Tan vurğulayıb.

Bu qalaktikalarda ulduz yaranma prosesi Süd Yolundan 10-100 dəfə daha intensiv şəkildə gedir. Alimlər bu araşdırmada Çilidəki Atakama səhrasında yerləşən ALMA radioteleskopunun məlumatlarından, həmçinin JWST və Euclid teleskoplarından və Çin Kosmik Stansiyasından əldə olunan məlumatlardan istifadə ediblər.

Doktor Puqlizi bildirib ki, bu yeni məlumatlar təkcə erkən qalaktikaların formalaşmasını deyil, həm də Kainatın inkişafını daha dərindən anlamağa imkan verəcək.