Siyasətin müvəqqəti yaxınlaşmaları...– ÖZƏL
"Siyasətdə heç bir şey daimi deyil, daimi maraqlar və müttəfiqliklər mövcud deyil. Buna görə də Azərbaycan-Almaniya münasibətlərinə yalnız siyasət kontekstində baxmalıyıq. Biz bu münasibətləri belə qiymətləndirməliyik və məsələnin daha irəliyə daşınması mümkün deyil. Bu nə deməkdir? Yəni, Almaniya heç vaxt Azərbaycana müttəfiq, tərəfdaş və sirdaş olmayacaq. Sadəcə, siyasi reallığın yaratdığı müvəqqəti yaxınlaşmalar var. Bu yaxınlaşmalar müəyyən mənada strateji və ortaq maraqların uyğunluğunun nəticəsidir. Bu gün Azərbaycan-Almaniya münasibətləri bir müttəfiqlik yaxınlaşması deyil, əbədi tərəfdaşlıq yaxınlaşması da deyil. Hazırkı vəziyyətə baxdıqda, Avropa o qədər böyük xaosa düşüb ki, enerji ehtiyatlarını təmin edən Rusiya, Donald Trampın prezidentliyi dövründə ABŞ ilə ciddi qarşıdurmalara girib".
Bu fikirləri siyasi şərhçi Həşim Səhrablı Olaylar.az-a açıqlamasında bildirib:
"Amerika Avropanı həm iqtisadi, həm də enerji təhlükəsizliyi baxımından sıxışdırmağa çalışır. Belə olan halda, Almaniya prezidenti Azərbaycana enerji təhlükəsizliyi məsələsi ilə bağlı təşəkkürünü bildirdi, çünki çətin günlərdə Azərbaycan Almaniyanı tək qoymadı.
Azərbaycan müstəqilliyini qazandığı ilk günlərdən bəri Avropaya doğru həmişə inamla və səmimi şəkildə addımlar atıb. Azərbaycan yaxşı başa düşürdü ki, Rusiya və İran kimi imperial qüvvələrə qarşı müstəqilliyini qorumaq üçün daha böyük tərəfdaşlara ehtiyacı var. Buna görə də Qərblə əlaqələr qurmağa çalışıb. Amma həmin dövrlərdə Qərb ölkələrindən Azərbaycanın mövqeyini dəstəkləyəcək ciddi addımlar görməmişdik. Azərbaycan, işğala məruz qalmasına və iqtisadi çətinliklərə baxmayaraq, Qərb ilə strateji əlaqələr qurmaq üçün əhəmiyyətli siyasi gedişlər edib. Lakin son dövrlərdə Azərbaycanın bu səmimi jestlərinə qarşılıq olaraq Almaniyanın və Qərbin baxışı dəyişib.
Bununla yanaşı, iddia etmək doğru olmaz ki, bu gün Almaniya və ya Qərb bütövlükdə Azərbaycandan asılıdır. Lakin Avropada yaxşı başa düşürlər ki, Donald Trampın diplomatiyası və Rusiyanın regional rəqabətinin davam etdiyi müddətcə Azərbaycan kimi tərəfdaşlara ehtiyacları var. Yalnız bu ehtiyac yarandıqda, əlaqələr möhkəmləndirilir və qarşılıqlı layihələrdən danışılır. Burada biz səmimiyyət axtara bilmərik, çünki səmimiyyət yalnız yaxşı gündə də, pis gündə də qarşılıqlı addımlar atılsa mümkündür. Ancaq bu gün belə bir reallıq yaranıb ki, böyük güclər bir-biri ilə ölüm-dirim mübarizəsi aparır. Bu mübarizə əvvəl hərbi, indi isə iqtisadi müharibə formasına keçib. Donald Tramp iqtisadi müharibə başlatmaq üçün ciddi rüsumlar tətbiq etdi və dünya artıq həm hərbi, həm də iqtisadi müharibələrə doğru irəliləyir.
Belə olan halda, Azərbaycan kimi enerji və faydalı ehtiyatlarla zəngin olan ölkələr, böyük güclər üçün cəlbedici məkanlara çevriləcək. Buna görə də Azərbaycan, qarşılıqlı əməkdaşlıq prinsipini qorumaqla öz əhəmiyyətini daha da artıra bilər. Həm Almaniya, həm də digər ölkələrlə əməkdaşlıq etmək, həm iqtisadi yeniliklər, həm də təhlükəsizliyi təmin etmək baxımından üstünlüklər gətirəcək. Yəni, hər kəslə əməkdaşlıq etmək lazımdır, amma hər bir tərəfdaşla müəyyən şərtləri öncədən müəyyənləşdirmək vacibdir. Azərbaycan heç kimin "arxa bağçası" olmağı düşünmür. Əgər bizimlə əməkdaşlıq etmək istəyirsinizsə, o zaman gəlin, anlaşaq və qarşılıqlı razılaşma əldə edək. Bu qaranlıq reallıqları işıqlandıraraq, hər iki tərəf üçün yeni imkanlar və müsbət addımlar yarana bilər.
Azərbaycan-Almaniya əlaqələrinin yeni mərhələyə qədəm qoyub-qoymaması, dünyada baş verən proseslərin necə formalaşacağına bağlıdır. Əgər Donald Trampın siyasəti dəyişərsə, o zaman Avropanın, xüsusən də Almaniyanın Azərbaycana ehtiyacı daha da artacaq. Əks təqdirdə, yeni ABŞ prezidentinin siyasəti dəyişərsə, Azərbaycanla münasibətlərdə yenidən dəyişikliklər ola bilər. Bu səbəbdən, hər şey əvvəlcədən hesablanmalı, dünyanın necə dəyişdiyi qiymətləndirilməlidir. Bu yanaşma ilə, Azərbaycan gələcəkdə digər ölkələr ilə münasibətləri daha yaxşı formalaşdıra bilər".
Zeynəb Rzayeva