Azərbaycan "hədəf"də: "Politico"nun yalanı və əslində olanlar
Olaylar.az "Baku Network"da dərc olunmuş məqaləni təqdim edir:
İki gün öncə "Politico" nəşrində yayımlanmış "Avropanın Azərbaycan qaz oyunları - Rusiya üçün xoş xəbərdir" adlı məqalə enerji sektorundakı real vəziyyətlə tanış olanlarda dərin təəccüb doğurub. Məqalə müəllifi Azərbaycanın enerji strategiyasını sual altına almağa çalışaraq, guya ölkənin Avropaya qaz ixracını dəstəkləmək üçün Rusiya qazını idxal etdiyini iddia edib.
Yazı səthi nəticələrə və faktların nəzərə alınmamasına əsaslanan manipulyasiyalarla doludur.
Faktları danmaq mümkün deyil
Qlobal geosiyasi qeyri-sabitlik fonunda Azərbaycan enerji sektorunda sabitlik və inkişaf nümayiş etdirir. Bu inkişafın əsasını regionun ən böyük qaz layihələrindən biri olan "Şahdəniz" yatağı təşkil edir.
2024-cü ildə Azərbaycanın qaz ixracı 20,7 milyard kubmetr təşkil edib ki, bu da ötən illə müqayisədə 4,6% artım deməkdir. Bu həcmlər aşağıdakı kimi bölüşdürülüb:
10,6 milyard kubmetr - Avropaya uzunmüddətli müqavilələr çərçivəsində;
8,2 milyard kubmetr - strateji tərəfdaş olan Türkiyəyə;
1,9 milyard kubmetr - Gürcüstana.
Rusiya qazının idxalı: uydurmalar və həqiqət
Azərbaycanın Rusiya qazından "asılılığı" ilə bağlı ittihamlar heç bir tənqidə tab gətirmir. Rəsmi məlumatlara görə, 2024-cü ildə Rusiya qazının idxalı cəmi 141,6 milyon kubmetr təşkil edib və bu, 26 milyon ABŞ dollarına başa gəlib.
Bu həcm Azərbaycanın həmin dövr ərzində ümumi qaz ixracının cəmi 1%-dən azını təşkil edir.
İdxal müvəqqəti xarakter daşıyır və yalnız daxili tələbatla əlaqədardır, ixrac potensialının artırılması ilə bağlı deyil.
Bundan əlavə, Azərbaycan regionda ən inkişaf etmiş qaz nəqliyyat şəbəkələrindən birinə malikdir. Transanadolu Qaz Boru Kəməri (TANAP) və Transadriatik Qaz Boru Kəməri (TAP) kimi marşrutlar ölkəyə əhəmiyyətli həcmdə qaz ixracını heç bir böyük idxala ehtiyac olmadan həyata keçirməyə imkan verir.
Təhrif olunmuş məlumatlar: "asılılıq" mifi
"Politico"dakı məqalənin mərkəzi tezislərindən biri Azərbaycanın Rusiya qazından guya "kritik asılılığı" ilə bağlıdır. Ancaq faktlar bunun tam əksini sübut edir:
Azərbaycanın qaz ehtiyatları 2,5 trilyon kubmetr həcmində qiymətləndirilir ki, bu da daxili və xarici bazarları onilliklər boyu təmin etməyə imkan verir.
Ölkənin hasilat gücü hər il 50 milyard kubmetr qaz istehsal etməyə imkan verir ki, bu da daxili tələbatdan çoxdur.
2023-cü ildə Azərbaycan Avropanın ümumi qaz idxalının təxminən 5%-ni təmin edərək, Rusiya təsirindən azad olan bazarda əhəmiyyətli yer tutmuşdur.
Azərbaycan təkcə etibarlı tərəfdaş deyil, həm də qlobal enerji qeyri-sabitliyi şəraitində dayanıqlıq və şəffaflıq nümunəsidir. Enerji müstəqilliyinin geosiyasətin əsas elementi olduğu bir dövrdə, Azərbaycan kimi tərəfdaşlar Avropanın sabit gələcəyinin formalaşmasında mühüm rol oynayır.
Avropa ilə strateji tərəfdaşlıq
Azərbaycan qaz ixracının artımı Avropanın Rusiya enerji resurslarından asılılığını azaltmaq strategiyasının birbaşa nəticəsidir. 2022-ci ilin iyul ayında Avropa İttifaqı və Azərbaycan arasında Enerji sahəsində strateji tərəfdaşlıq haqqında Memorandum imzalanıb. Bu sənəd 2027-ci ilə qədər qaz tədarükünün illik 20 milyard kubmetrə çatdırılmasını nəzərdə tutur.
Azərbaycan bu öhdəlikləri daxili yataqlar hesabına yerinə yetirir ki, bu da hasilatın sabit artımını sübut edir. 2024-cü ildə ölkə idxal olmadan ixrac həcmini artırmağa nail olub:
Rusiya qazının idxalı cəmi 141,6 milyon kubmetr, yəni ümumi ixracın 1%-dən azı təşkil edib.
Bu həcmlər yalnız müvəqqəti xarakter daşıyıb və daxili tələbatın ödənilməsinə yönəldilib.
Azərbaycanı Rusiya resurslarından "asılı" kimi göstərmək cəhdləri real məlumatları və ölkənin uzunmüddətli strategiyasını nəzərə almır.
Rusiya qazının reekportu haqqında mif: iqtisadi və hüquqi reallıq
Politico məqaləsində xüsusi yer tutan ittihamlardan biri Rusiya qazının Azərbaycan adı altında reekport edilməsi ilə bağlıdır. İddialar həm iqtisadi, həm də hüquqi reallığa ziddir.
Azərbaycan, daxili tələbatı və ixrac öhdəliklərini tam təmin edə biləcək əhəmiyyətli təbii qaz ehtiyatlarına malikdir:
"Şahdəniz" yatağı 2023-cü ildə 25 milyard kubmetr qaz hasilatı təmin edib.
Əlavə qaz həcmləri "Abşeron", "Ümid" və "Azəri-Çıraq-Günəşli" yataqlarından əldə edilir.
Bu məlumatlar müntəzəm olaraq müstəqil auditorlar tərəfindən təsdiqlənir və Azərbaycan Energetika Nazirliyi tərəfindən ictimaiyyətə təqdim olunur.
Azərbaycanın enerji siyasəti tam şəffafdır və hasilat həcmləri və qazın mənşəyi ilə bağlı manipulyasiyalara yol verilmir:
Mənşə sertifikatı. Avropa İttifaqı (Aİ) enerji resurslarının mənbələrinin dəqiq göstərilməsini tələb edir.
Beynəlxalq audit. Hasilat və ixrac həcmləri Deloitte və PwC kimi aparıcı şirkətlər tərəfindən yoxlanılır ki, bu da hər hansı manipulyasiyanı qeyri-mümkün edir.
Şəffaf nəql. TANAP və TAP vasitəsilə daşınan qazın hər bir həcmi giriş və çıxış nöqtələrində qeydiyyata alınır və qazın dəyişdirilməsi ehtimalını istisna edir.
Qlobal enerji sabitliyi fonunda Azərbaycanın rolu
Azərbaycan, Avropanın əsas qaz tədarükçülərindən biri kimi mövqeyini daha da gücləndirməkdədir.
Uzunmüddətli əməkdaşlıq. Avropa İttifaqı Azərbaycanı strateji tərəfdaş hesab edir, xüsusilə Rusiyaya qarşı tətbiq edilən sanksiyalardan sonra onun rolu daha da artıb.
İnfrastruktur investisiyaları. Bakı qaz nəqliyyat sistemlərini inkişaf etdirərək, Avropanın artan tələbatını qarşılamaq üçün ötürücülük qabiliyyətini artırır.
Rusiyadan asılılığın azaldılması. Azərbaycan qazı Avropanın enerji resurslarının diversifikasiyası strategiyasının mühüm elementi olub.
Reekportla bağlı iddialar iqtisadi və enerji təminatının mövcud mexanizmlərinə ziddir:
Qiymət siyasəti. Rusiya qazının bazar şərtləri ilə əldə edilməsi Azərbaycan yataqlarından hasil olunan qaza nisbətən daha bahalıdır. Daşıma və vergi xərcləri belə sxemləri iqtisadi baxımdan absurda çevirir.
Öz ehtiyatlarının kifayətliliyi. 2024-cü ildə Azərbaycan 20,7 milyard kubmetr qaz ixrac etmişdir ki, bunun 10,6 milyard kubmetri Avropaya çatdırılmışdır. Bu həcmlər tamamilə daxili hasilat gücləri hesabına təmin olunub.
Müqavilə öhdəlikləri. Azərbaycan Aİ ilə şəffaflığı və sabitliyi təmin edən uzunmüddətli müqavilələr bağlamışdır. Reekport cəhdləri bu müqavilələrin şərtlərinə zidd olaraq tərəfdaşların etimadını sarsıdardı.
Azərbaycan qaz siyasəti: şəffaflıq və beynəlxalq standartlar
Azərbaycanın enerji siyasəti beynəlxalq sertifikatlaşdırma standartlarına ciddi əməl edir və qazın mənşəyi ilə bağlı manipulyasiyaları istisna edir:
Aİ sertifikasiyası. Avropaya göndərilən qazın hər bir partiyası onun hasilat mənbəyini təsdiqləyən məcburi sertifikatlaşdırmadan keçir.
Beynəlxalq audit. Azərbaycan hasilat və ixracın müstəqil yoxlanması üçün Deloitte və PwC kimi aparıcı şirkətlərlə əməkdaşlıq edir.
Şəffaf infrastruktur. TANAP və TAP boru kəmərləri hər bir kubmetr qazın hərəkətini izləyən monitorinq sistemlərinə inteqrasiya olunub.
Bu tədbirlər tədarüklərin tam şəffaflığını təmin edir və reekport ittihamlarını tamamilə əsassız edir.
İstehsal gücü: müstəqillik və dayanıqlıq
Azərbaycanın Avropanın artan tələbatını qarşılaya bilməməsi ilə bağlı iddialar obyektiv məlumatlarla təkzib olunur:
Təbii qaz ehtiyatları. BP Statistical Review məlumatına görə, Azərbaycanın qaz ehtiyatları 2,5 trilyon kubmetr təşkil edir ki, bu da hər il 50 milyard kubmetr qaz hasilatına imkan verir. Bu həcmlər daxili tələbatı və ixrac öhdəliklərini tam təmin edir.
Hasilatın artımı. 2023-cü ildə Azərbaycan 48 milyard kubmetr qaz hasil etmişdir və bu, enerji sektorunda davamlı inkişafı nümayiş etdirir.
Yataqların inkişafına investisiyalar. "Şahdəniz", "Abşeron" və "Ümid" kimi layihələr BP, SOCAR və TPAO kimi beynəlxalq şirkətlərin iştirakı ilə həyata keçirilir ki, bu da hasilatın uzunmüddətli artımı üçün möhkəm təməl yaradır.
İxracın davamlı artımı: Azərbaycan Aİ-nin etibarlı tərəfdaşı kimi
Qlobal enerji resursları sahəsində qeyri-sabitlik fonunda Azərbaycan Avropaya qaz tədarükünün həcmini sabit şəkildə artırır:
2023-cü ildə Avropaya qaz ixracı 11,8 milyard kubmetr təşkil edib.
2024-cü ildə bu göstərici 8,6% artaraq 12,8 milyard kubmetr olub.
2027-ci ilə qədər, Avropa İttifaqı ilə strateji tərəfdaşlıq haqqında Memoranduma əsasən, Avropaya qaz ixracı 20 milyard kubmetr səviyyəsinə çatdırılacaq.
Bu məlumatlar Azərbaycanın xarici tədarüklərə müraciət etmədən öz öhdəliklərini yerinə yetirmək və ixrac potensialını inkişaf etdirmək qabiliyyətini nümayiş etdirir.
İnfrastruktur yatırımları: tədarüklərin sabitliyinin möhkəmləndirilməsi
Qaz ixracının artımının əsas səbəblərindən biri qaz nəqli infrastrukturunun genişləndirilməsi və modernləşdirilməsi olub:
Transanadolu Qaz Boru Kəməri (TANAP)
Avropaya qaz tədarükünün əsas marşrutu.
Modernləşdirmə işlərindən sonra keçirmə qabiliyyəti 16 milyard kubmetrdən 31 milyard kubmetrədək artırılıb.
Transadriatik Qaz Boru Kəməri (TAP)
Azərbaycanı Yunanıstan, Albaniya və İtaliya vasitəsilə Avropa ilə birləşdirir.
2024-cü ildə bu kəmərin keçirmə qabiliyyəti 10 milyard kubmetr olub və bu həcm 20 milyard kubmetrədək artırıla bilər.
Cənub Qaz Dəhlizi (CQD)
Ümumi dəyəri 40 milyard ABŞ dolları olan bu layihə enerji sektorunda son onilliklərin ən mühüm təşəbbüslərindən biri olub.
Bu nailiyyətlər Azərbaycana tədarük sahəsində çeviklik və sabitlik təmin edir, ölkənin qlobal enerji bazarındakı mövqeyini daha da gücləndirir.
Beynəlxalq dəstək: Azərbaycanın əhəmiyyətinin tanınması
Azərbaycan Avropa İttifaqı tərəfindən strateji tərəfdaş kimi əhəmiyyətli dəstək alır:
Avropa Yenidənqurma və İnkişaf Bankı (EBRD) TANAP və TAP layihələrinin modernləşdirilməsi üçün 1 milyard ABŞ dolları ayırıb.
Avropa Komissiyası Azərbaycanı prioritet qaz tədarükçüləri siyahısına daxil edərək, onun Avropanın Rusiya qazından asılılığını azaltmaqda əsas rolunu vurğulayıb.
Bu investisiyalar və etiraflar Azərbaycanın Avropa enerji strategiyasındakı artan əhəmiyyətini təsdiqləyir.
Azərbaycanın qlobal enerji arxitekturasındakı rolu
Azərbaycan dayanıqlıq, müstəqillik və strateji baxış nümayiş etdirərək, yeni qlobal enerji düzənində öz lider mövqeyini möhkəmləndirir:
Etibarlılıq. Azərbaycan daxili resurslar və genişləndirilmiş infrastruktur hesabına qaz ixracının sabit artımını təmin edir.
Şəffaflıq. Beynəlxalq sertifikatlaşdırma və audit standartlarına əməl olunması tədarüklərin həqiqiliyini və sabitliyini təsdiqləyir.
Strateji əməkdaşlıq. Avropa İttifaqının dəstəyi Azərbaycanın etibarlı tərəfdaş kimi yüksək nüfuzundan xəbər verir.
Enerji resurslarının qeyri-sabitliyi fonunda Azərbaycan: davamlılıq və etibarlılıq nümunəsi
Digər ənənəvi enerji resursları tədarükçülərinin qeyri-sabitliyi fonunda Azərbaycan öz ardıcıllığı və etibarlılığı ilə seçilir:
Əlcəzair 2023-cü ildə 9,6 milyard kubmetr qaz ixrac etmişdir, bu, əvvəlki ilə nisbətən 18% azalma deməkdir.
Qətər, mayeləşdirilmiş təbii qazın (LNG) ən iri ixracatçısı olaraq, logistika məhdudiyyətləri ilə üzləşmişdir. Bununla yanaşı, Azərbaycan inkişaf etmiş boru kəmərləri şəbəkəsi vasitəsilə sabit tədarükləri təmin etməkdə davam edir.
Bu faktlar Azərbaycanın Avropanın enerji təhlükəsizliyini təmin etməkdə mühüm rol oynadığını təsdiq edir.
Ekspert rəyləri
Beynəlxalq səviyyəli ekspertlər Azərbaycanın etibarlılığını və Avropa üçün strateji əhəmiyyətini vurğulayır:
Con Roberts, enerji təhlükəsizliyi üzrə analitik: "Azərbaycan son on ildə hasilat və infrastruktur sahəsinə milyardlarla dollar sərmayə yatırmışdır. İddialar, guya ölkənin gücü çatışmır, reallığa uyğun gəlmir."
Maros Şefçoviç, Avropa Komissiyası sədrinin müavini: "Cənub Qaz Dəhlizi Avropanın Rusiyadan asılılığını azaltmağa və davamlı qaz tədarüklərini təmin etməyə imkan verən uğurlu əməkdaşlıq nümunəsidir."
Qaret Vinters, enerji bazarları üzrə analitik: "Azərbaycanın Rusiyadan neft alması asılılıq kimi qiymətləndirilməməlidir. Bu, iqtisadi məqsədəuyğunluqla əlaqədar standart təcrübədir."
Conatan Elster, enerji siyasəti üzrə ekspert: "Azərbaycan neft və qazın iri ixracatçısıdır. Rusiya ilə asılılıq barədə iddialar real vəziyyəti əks etdirmir."
Fatih Birol, Beynəlxalq Enerji Agentliyinin (IEA) rəhbəri: "Azərbaycan Avropanın aşağı karbonlu enerji mənbələrinə keçidində mühüm rol oynayır. Onun layihələri ekoloji standartlara uyğundur və dekarbonizasiya prosesinə töhfə verir."
Edvard Çou, Strateji və Beynəlxalq Tədqiqatlar Mərkəzinin (CSIS) baş elmi işçisi: "Azərbaycan öz ixrac həcmləri ilə bağlı şəffaf məlumatlar təqdim edir. Reekport ittihamları sübut tələb edir, lakin belə sübutlar mövcud deyil."
Amos Hoxşteyn, ABŞ-ın enerji təhlükəsizliyi üzrə xüsusi müşaviri: "Avropa İttifaqı ilə Azərbaycanın əməkdaşlığı regionun enerji sabitliyini gücləndirir və Avropanın Rusiyadan asılılığını azaldır."
Yeni çağırışlara hazırlıq
Azərbaycan, qlobal enerji bazarındakı mövqeyini gücləndirmək üçün bir neçə əsas aspektə güvənir:
Hasilatın artımı. Təbii qaz ehtiyatlarının 2,5 trilyon kubmetr həcmində olması və illik hasilatın 50 milyard kubmetrə qədər artırılması Bakı üçün bütün ixrac öhdəliklərini yerinə yetirməyə imkan verir.
İnfrastrukturun modernləşdirilməsi. TANAP, TAP və Cənub Qaz Dəhlizi qazın nəqlində sabitlik və çeviklik təmin edir.
Beynəlxalq tanınma. Avropa İttifaqının dəstəyi və Azərbaycanın strateji tərəfdaş kimi tanınması onun Avropanın enerji təhlükəsizliyindəki rolunu təsdiqləyir.
Rusiya ilə əməkdaşlıq: iqtisadi əsaslar və daxili ehtiyaclar
2024-cü ildə Azərbaycan 150 min ton Rusiya nefti almışdır ki, bu da ümumi hasilatın 0,5%-dən azını təşkil edir. Bu neft Heydər Əliyev adına Neft Emalı Zavodunda daxili bazar üçün mazut və digər neft məhsulları istehsalı məqsədilə istifadə olunur.
Rusiya neftinin idxalı Azərbaycanın ixrac öhdəliklərinə heç bir təsir göstərmir. 2022-ci ildə Azərbaycanın Avropa İttifaqına neft ixracı 19 milyon ton təşkil etmişdir ki, bu da Avropanın ümumi neft tələbatının 5%-nə bərabərdir.
Azərbaycan müasir texnologiyaları tətbiq etməklə və əsas obyektlərini modernləşdirərək enerji sektorunda davamlı inkişaf nümayiş etdirir. 2024-cü ildə Heydər Əliyev adına Neft Emalı Zavodunun istehsal gücü 7,5 milyon ton neftə çatdırılıb. "Ümid-Babək" və "Abşeron" kimi iri yataqların işlənməsi davam edir ki, bu da hasilatın sabitliyini və ixrac potensialının genişlənməsini təmin edir.
Azərbaycanın qaz hasilatını artırmaq planlarının Avropanın iqlim məqsədlərinə zidd olması ilə bağlı iddialar faktlarla təsdiqlənmir. Əksinə, Azərbaycan Avropa İttifaqının strateji tələblərinə cavab olaraq qaz hasilatını artırmaqda davam edir.
2022-ci ildə imzalanmış Strateji Tərəfdaşlıq Memorandumu Azərbaycan və Avropa İttifaqı arasında enerji əməkdaşlığının möhkəmləndirilməsini təmin etmişdir. Bu sənəd, 2027-ci ilə qədər Avropaya qaz tədarükünün 20 milyard kubmetrə çatdırılmasını nəzərdə tutur.
2024-cü ildə isə Avropaya qaz ixracı 8,6% artaraq 12,8 milyard kubmetrə çatıb.
Avropa İttifaqı Azərbaycan qazını "keçid yanacağı" kimi tanımışdır. Bu, karbon izinin azaldılmasına və bərpa olunan enerji mənbələrinə keçidə dəstək verir.
Qaz hasilatının artırılması və ekoloji öhdəliklər
Qaz hasilatının artırılması Avropa enerji təhlükəsizliyini möhkəmləndirmək və tədarüklərin diversifikasiyasına yönəlmiş strategiyanın bir hissəsidir. Bununla yanaşı, Azərbaycan hasilat prosesində ekoloji təmiz texnologiyaları tətbiq edərək ətraf mühitə təsiri minimuma endirir:
SOCAR, metan emissiyalarını azaltmağa yönəlmiş Global Methane Pledge təşəbbüsündə iştirak edir.
TANAP və TAP qaz kəmərlərində müasir emissiya monitorinqi sistemləri quraşdırılmışdır ki, bu da qaz nəqlini dünyanın ən ekoloji təmiz proseslərindən birinə çevirir.
İstehsal gücləri karbon izinin azaldılmasını təmin edən karbon tutma texnologiyaları ilə modernləşdirilir.
Bu tədbirlər Azərbaycanın yüksək ekoloji standartlara sadiqliyini təsdiq edir.
İqlim məsuliyyəti və enerji dayanıqlığı
Qlobal aşağı karbonlu iqtisadiyyata keçid fonunda Azərbaycan beynəlxalq iqlim gündəliyinə olan sadiqliyini qətiyyətlə nümayiş etdirir. Ölkə enerji keçidinin çağırışlarına cavab verməklə yanaşı, bərpa olunan enerji mənbələrinin inkişafına və infrastrukturun modernləşdirilməsinə böyük sərmayə qoyur.
Azərbaycanın karbon izini uzunmüddətli perspektivdə azaltmağa yönəlmiş strateji tədbirləri bunlardır:
Günəş enerjisi. 2024-cü ildə Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri ilə tərəfdaşlıqda gücü 230 MVt olan günəş elektrik stansiyası istifadəyə verilmişdir. Bu, enerji balansının diversifikasiyasında əhəmiyyətli addımdır.
Bərpa olunan enerji mənbələri. 2030-cu ilə qədər Azərbaycan bərpa olunan enerji mənbələrinin ümumi enerji istehsalındakı payını 30%-ə çatdırmağı planlaşdırır ki, bu da qlobal iqlim məqsədlərinə uyğundur.
Hidrogen texnologiyaları. SOCAR, aşağı karbonlu iqtisadiyyata keçidə töhfə vermək üçün hidrogen enerjisi texnologiyalarını inkişaf etdirir.
Bu təşəbbüslər Azərbaycanın ixrac öhdəliklərini yerinə yetirməklə yanaşı, iqlim məqsədlərinə nail olmasına imkan verir və ölkəni qlobal enerji keçidində etibarlı tərəfdaş kimi mövqeləndirir.
Təbii qaz Avropa İttifaqının kömürdən imtina edərək bərpa olunan enerji mənbələrinə keçid strategiyasında mühüm rol oynayır:
2023-cü ildə qaz Aİ-nin enerji tələbatının 24%-ni təmin etmiş və iki dəfə çox CO₂ emissiyası yaradan kömürün əvəzlənməsinə kömək etmişdir.
Azərbaycanın qaz tədarükü İtaliya, Bolqarıstan və Yunanıstan kimi Cənubi və Mərkəzi Avropa ölkələrinə yüksək karbonlu enerji resurslarının istifadəsini azaltmağa imkan verir.
Beynəlxalq Enerji Agentliyinin (IEA) məlumatına görə, təbii qaz Aİ-nin karbon izini azaltmağa imkan verən və enerji keçidində mühüm element olaraq qalır.
Azərbaycan qazı Avropanın bərpa olunan enerji mənbələrinə keçid prosesində ayrılmaz hissədir.
"Politico"nun uydurmaları və reallıq
Politico nəşrində dərc olunan məqalə Azərbaycanın enerji sahəsində nailiyyətlərini kölgə altına salmağa cəhd kimi görünür. Lakin faktlar daha fərqli mənzərəni nümayiş etdirir:
Azərbaycan qaz ixracını sabit şəkildə artıraraq Aİ-nin tələblərinə cavab verir.
Ölkə enerji müstəqilliyi nümayiş etdirərək xarici amillərin təsirini minimuma endirir.
İnkişaf etmiş infrastruktur və əhəmiyyətli qaz ehtiyatları uzunmüddətli tədarük sabitliyini təmin edir.
Qlobal enerji qeyri-sabitliyi şəraitində Azərbaycan Avropa üçün etibarlı və dayanıqlı həllər təklif edən əsas tərəfdaş olaraq qalır.
Beynəlxalq ictimaiyyət Azərbaycanın enerji təhlükəsizliyinin və tədarüklərin diversifikasiyasının təmin olunmasında oynadığı mühüm rolu qəbul etməlidir. Belə tərəfdaşlar, Azərbaycanın timsalında, Avropanın sabit enerji gələcəyinin bünövrəsini qoyur.
Politico nəşrində dərc edilən məqalə, böyük ehtimalla, Azərbaycanın artan enerji bazarındakı mövqeyini zəiflətməyə yönəlmiş informasiya kampaniyasının bir hissəsi kimi qiymətləndirilə bilər. Bunu xüsusilə Rusiyadan asılılıq və ya Rusiya qazının reekportu ilə bağlı əsassız ittihamlar sübut edir.
Azərbaycan özünü Avropanın enerji problemlərinin həllində stabil və etibarlı tərəfdaş kimi təsdiq etmişdir. Enerji təhlükəsizliyinin böhranı fonunda ölkənin Aİ üçün əhəmiyyəti yalnız artır və bu da bəzi rəqib ölkələrin narazılığına səbəb olur.
Enerji resursları uğrunda rəqabətin gücləndiyi bir dövrdə Azərbaycan dünya bazarında mövqelərini itirənlər tərəfindən diqqət mərkəzindədir. Politico məqaləsində olduğu kimi, ölkəni diskreditasiya etmək cəhdləri informasiya müharibəsinin bir elementi olaraq qiymətləndirilə bilər.
Qərb mediası spekulyasiyaları obyektiv analiz kimi təqdim etməkdən imtina etməli və balanslı yanaşma nümayiş etdirməlidir. Azərbaycan Avropanın enerji təhlükəsizliyini təmin etməkdə öz etibarlılığını və əhəmiyyətini dəfələrlə sübut edib.
Belə mövqelər Azərbaycanın enerji siyasətinin dayanıqlığını daha da gücləndirir və onun Aİ ilə tərəfdaşlığının strateji əhəmiyyətini vurğulayır.