Şüuraltı: idarə edir, yoxsa edilir?

Həyatımızın çox hissəsini şüuraltımız idarə edir - qərarlarımız, vərdişlərimiz, hətta emosional reaksiyalarımız belə dərinlikdəki inanclardan qaynaqlanır. Bəzən uğursuzluqlarımızın, özümüzü tormozlayan düşüncələrimizin kökü də məhz burada gizlənir.

Şüuraltı sadəcə bir məlumat deposu deyil, o, bizi formalaşdıran, seçimlərimizə təsir edən və gələcəyimizi müəyyənləşdirən güclü bir mexanizmdir. Onu düzgün yönləndirmək, neqativ proqramlardan azad olmaq və istədiyimiz həyatı qurmaq üçün onunla işləməyi öyrənmək vacibdir.

Bu mövzuda bizə daha dərin bilik verəcək şəxs isə şüuraltı mütəxəssis, mənəvi-şəxsi inkişaf üzrə beynəlxalq təlimçi və kouç İlahə Adildir. Onunla bu sahənin incəliklərini müzakirə edəcəyik.

-Dərk etdiklərimiz həqiqətən bizim seçimimizdir, yoxsa şüuraltının bizə diqtə etdiyi nəticədir? Və yaxud da biz elə düzgün dərketməni şüuraltı ilə yaşayırıq?

-Şüuraltı, bizim bilinçli düşüncələrimizdən və seçimlərimizdən çox daha geniş və dərindir. Bəzən biz, şüuraltımızda gizlənən və ya öncəki dövrlərdən gələn təcrübələrə əsaslanaraq, müəyyən qərarları və nəticələri "şüurlu" olaraq qəbul edirik. Yəni, bizim seçimlərimiz əslində şüuraltının təsiri ilə formalaşan və fərqində olmadan qəbul etdiyimiz nəticələr ola bilər.
Digər tərəfdən, insanlar şüurlu seçimlər də edə bilərlər. Biz şüurlu olaraq bir çox seçimlərimizi etməyə çalışırıq və bu seçimlər öz dəyərlərimizə, inancımıza və müəyyən həyat təcrübələrimizə əsaslanır. Yəni, bizim dərk etdiklərimiz çox vaxt şüuraltımızın süzgəcindən keçir və biz həmin süzgəcdən keçənləri qəbul edirik. Bu o deməkdir ki, şüurlu olaraq biz seçim edirik, amma bu seçimlər şüuraltı və təcrübələrimizin "filtrlənmiş" nəticələrindən gəlir.
 
 -Şüuraltımızda saxlanılan qorxular və travmalar bizdən xəbərsiz necə formalaşır və nə dərəcədə həyatımıza təsir edir?

-Şüuraltımızda saxlanılan qorxular və travmalar, çox vaxt bizim şüurlu zehinimizdən gizli şəkildə formalaşır və həyatımıza müxtəlif yollarla təsir edir.
Şüuraltı, bizim şüurlu olaraq başa düşmədiyimiz və idarə etmədiyimiz emosional təcrübələrin saxlandığı yerdir. Travmalar və qorxular bəzən şüura çatmadan, uşaqlıq dövründə və ya həyatın əvvəlki mərhələlərində yaşadığımız qorxulu və ya travmatik təcrübələrdən yaranır. Bu travmalar, bir çox zaman şüurlu olaraq qeyd edilmir, amma şüuraltı onlara görə reaksiya verir.
Uşaqlıq dövrü: Uşaqlıq dövründəki qorxular və ya stressli hadisələr çox güclü şəkildə şüuraltıya yerləşir. Uşaqlar bu dövrdə çox həssasdırlar və hər hansı bir mənfi təcrübə, məsələn, ailədaxili zorakılıq, emosional neglect (nəzarətsizlik) və ya travmatik hadisələr, şüuraltıda dərin izlər buraxa bilər.
Qorxuların "yığılması": Bəzən kiçik, ancaq təkrarlanan stresli və ya qorxulu təcrübələr zamanla şüuraltımızda yığılır və sonra daha böyük bir qorxuya və ya narahatlığa çevrilir. Məsələn, bir insan uşaqlıqda müxtəlif sosial qorxular yaşayıb, amma zamanla bunlar bir yerdə daha böyük sosial anksiyetəyə çevrilə bilər.
Şüuraltı, bilinçli olaraq xatırladığımız və ya qəbul etdiyimiz hadisələrdən fərqli olaraq, bizim nəzarətimizdən xaricdə olan, bizdən gizli olan təcrübələri saxlayır. Məsələn, əgər bir insan uşaqlıqda bir travma yaşayıbsa, şüuraltısı həmin təcrübəni "unutdurur" və bu, insanın şüurlu yaddaşından çıxarılır. Lakin, həmin travma şüuraltıda qalır və fərdin həyatında bir çox qeyri-şüuri davranış və reaksiya formalaşmasına səbəb olur. Şüuraltı onda olanların mənfi və ya müsbət nəticəsini ölçə bilmir, sadəcə özündə oldunları qoruyub saxlayır. Nəticədə bu travmanı qorumaq və onu idarə etmək məqsədilə fərdin həyatı boyunca müəyyən reaksiyalar inkişaf etdirə bilər. Bu reaksiyalar, məsələn, qorxuların artması, sosial izolyasiya, və ya stresli vəziyyətlərdə həddindən artıq reaksiya vermə kimi davranışlara səbəb ola bilər.
Şüuraltı qorxular və travmalarla mübarizə aparmaq və onlardan azad olmaq, şüurlu olaraq bu travmaların üzərinə getməyi və onları qəbul etməyi tələb edir. Bunun üçün fərdlər mənəvi şəxsi inkişaf ilə bağlı məlumatlar əldə etməyə başlayırlar, bu sahədə kitablar oxuyurlar, bəzən də qısa müddətli seminarlar və təlimlərə yazılırlar.
 
 -Yuxular şüuraltının mesajıdırsa, bu mesajı necə düzgün oxumaq olar? Yuxuların real həyatda qərar qəbul etməyimizə təsiri varmı?

-Yuxuların şüuraltının mesajı olaraq qəbul edilməsi fərqli baxış bucaqları olan, geniş müzakirə edilən bir mövzudur. Yuxuların şüuraltı ilə əlaqəli olaraq bizim bilinçaltımızın emosional vəziyyətlərimizi, qorxularımızı, arzularımızı və hətta hələ həll olunmamış travmalarımızı ortaya qoyduğu düşünülür. Yuxular, çox vaxt şüuraltının ifadə forması olaraq bizim özümüzlə bağlı dərin məlumatları ehtiva edir.
Yuxuların şüuraltı mesajlarını düzgün oxumaq üçün bir neçə yanaşma və üsul mövcuddur. Bununla yanaşı, hər bir insanın yuxuları özünəməxsusdur, buna görə də yuxuları düzgün anlamaq şəxsi yanaşmalara bağlıdır.
Simvolları və obrazları analiz etmək: Yuxuların bir çoxu simvollarla doludur. Bu simvollar birbaşa deyil, metaforik və ya təsəvvürlər vasitəsilə şüuraltımızın mesajlarını ötürür. Məsələn, bir insanın yuxusunda uçması azadlıq və ya qorxu ilə əlaqəli ola bilər. Əksinə, çətinliklə yerimək və ya qaçmaq, bir insanın həyatda qarşılaşdığı çətinlikləri və ya təzyiqi ifadə edə bilər. Yuxulardakı bu obrazları və simvolları təhlil edərək şüuraltını başa düşməyə çalışmaq mümkündür.
Yuxu gündəliyi tutmaq: Yuxuları anlamaq və şüuraltı mesajlarını ayırd etmək üçün yuxu gündəliyi tutmaq faydalı ola bilər. Hər səhər yuxularınızı yazaraq, onların təkrarlanan motivlərini və ya duyğusal vəziyyətləri müşahidə edə bilərsiniz. Yuxularda tez-tez rast gəlinən təkrar obrazlar, həyatınızdakı müəyyən məsələlərin hələ də şüuraltınızda çözülmədiyini göstərir.
Emosional vəziyyətə diqqət yetirmək: Yuxuların şüuraltı mesajlarını daha yaxşı anlamaq üçün, yuxu zamanı hiss etdiyiniz emosiyaları diqqətlə izləmək faydalıdır. Məsələn, bir yuxuda qorxu hissi, sizin həyatınızdakı real qorxuları və ya həll olunmamış məsələləri simvollaşdıra bilər. Eyni şəkildə, sevinc və ya rahatlıq hissi, həyatınızdakı müsbət inkişafları və ya daxili balansı göstərə bilər.
Yuxuların həyatımıza və qərar qəbul etmə proseslərimizə təsiri, insanın şəxsi inanc və təcrübələrinə əsasən dəyişə bilər. Bəzi insanlar yuxuları birbaşa qərarlarını istiqamətləndirməkdə və ya həyatlarına yön verməkdə köməkçi hesab edirlər, bəziləri isə yuxuları sadəcə bioloji və psixoloji proseslərin nəticəsi kimi qəbul edir. Lakin yuxuların hər iki halda da həyatımıza təsir etdiyi göstərilən bir çox nümunə və araşdırmalar mövcuddur.
Şüuraltı qərar qəbul etməyə təsir: Yuxuların şüuraltı mesajları, insanın müəyyən bir məsələyə necə yanaşdığına və ya hansı seçimləri etdiyinə təsir edə bilər. Bəzən bir insan bir qərar verməkdə çətinlik çəkdiyi zaman yuxusunda bu məsələyə dair simvollar və ya mesajlar görür. Yuxularda özünə verilən mesajlar, əslində şüuraltının "fikirləri" kimi qəbul edilə bilər və bəzən bu mesajlar real həyatda qərar qəbul etməyimizə müsbət təsir edə bilər.
İntuitiv qərarlar və yuxular: Yuxuların bəzi insanlar üçün intuitiv və ya qeyri-şüuri qərarları stimullaşdıran bir vasitə olduğu da qeyd edilir. Bəzən, insanın şüuraltı bir problemin həlli ilə bağlı məlumatları toplayaraq, yuxuda bunu simvolik şəkildə ifadə edə bilər. Bu halda, insan yuxudan sonra həyatında vacib bir məsələni daha aydın görə bilər və buna əsaslanaraq qərar verə bilər.
Yuxuların şəxsi və sosial qərarlara təsiri: Yuxular bəzən şəxsi münasibətlər və ya sosial həyatla bağlı olan qərarlarımızda da təsir edə bilər. Məsələn, bir insan yuxusunda sevgi və ya etibarla bağlı qorxularını görərək real həyatda münasibətlərində bu qorxulara daha diqqətlə yanaşa bilər. Eyni şəkildə, yuxular karyera və ya maliyyə qərarlarına da təsir edə bilər, çünki şüuraltımız həyatın müxtəlif sahələrindəki narahatlıqları və arzuları bir araya gətirir.
Freud və Jung nəzəriyyələri: Sigmund Freud, yuxuları şüuraltımızın ehtiyaclarını və istəklərini ifadə edən bir vasitə kimi görürdü, bu da bizim qərarlarımızda şüuraltı faktorların rolunu vurğulayır. Carl Jung isə yuxuların simvolik dilini daha geniş və kollektiv bir şəkildə izah edərək, onların şəxsi inkişaf və özünü anlama yolunda bir yol göstərici olduğunu müdafiə etmişdir.
 
 -Şüuraltına hansı mesajları ötürsək, gələcək davranışlarımız dəyişə bilər?

-Şüuraltıya mesaj ötürmək və onunla işləmək ən maraqlı və güclü sahələrdən biridir. Şüuraltı, bizim bilinçli şüurumuzun hüdudlarından kənarda fəaliyyət göstərdiyi üçün, onu yönləndirmək və dəyişdirmək zaman alır və müntəzəm bir iş tələb edir. Şüuraltımıza ötürdüyümüz mesajlar, gələcək davranışlarımızı, düşüncələrimizi və hətta fiziki vəziyyətimizi dəyişdirə bilər. Bunu necə edə biləcəyimizi və şüuraltıya hansı mesajları göndərməyin faydalı olacağını nəzərdən keçirək.
Şüuraltıya mesaj göndərməyin ən effektiv yollarından biri pozitiv özünütəsdiqləmə üsuludur. Bu üsulda, biz özümüzə müsbət və təsdiqləyici ifadələr deyirik ki, bu da şüuraltıda möhkəmlənmiş mənfi inançları dəyişdirə bilər. Bu, həmçinin davranışlarımızı, düşüncələrimizi və münasibətlərimizi müsbət istiqamətə yönləndirə bilər.
Nümunə: "Mən özümü dəyərləndirirəm və güclüyəm", "Mən müvəffəqiyyətə çatmağa layiqəm", "Həyatımda sevgini və xoşbəxtliyi cəlb edirəm".
Bu cür ifadələr, şüuraltı düşüncələrimizi və davranışlarımızı dəyişdirməyə kömək edər, çünki şüuraltı müsbət düşüncələrə və təsdiqlərə açıqdır.
Şüuraltımıza mesaj göndərmək üçün visualizasiya çox güclü bir metoddur. Visualizasiya, gələcəyimizi müsbət şəkildə təxəyyül etmək, arzuladığımız həyatı və məqsədləri şüuraltımıza mənimsətmək üçün istifadə edilən bir üsuldur. Şüuraltı beynimiz, təxəyyül etdiyimiz görüntüləri və vəziyyətləri gerçək kimi qəbul edə bilər.
Nümunə: Bir insanın özünü müvəffəqiyyətli və xoşbəxt görməsini düşünərək, şüuraltısına müsbət mesajlar göndərir. Məsələn, bir insan özünü bir təqdimat edərkən və ya müsbət bir müzakirə apararkən görsəlləştirsə, bu, onun özünə inamını artıracaq və həmin vəziyyətdə daha inamlı davranacaq.
Visualizasiya, şüuraltıya arzu etdiyimiz nəticələri "gerçəkləşdirmək" üçün mesajlar göndərməyin bir yoludur.
Şüuraltıya mesaj göndərmək üçün özümüzü və daxili dünyamızı daha yaxşı tanımaq çox önəmlidir. Bu, introspeksiya (özünə baxış) vasitəsilə həyata keçirilə bilər. Bu prosesdə, biz öz emosional vəziyyətlərimizi, qorxularımızı, arzularımızı və davranışlarımızı başa düşərək, şüuraltımıza uyğun mesajlar ötürə bilərik.
Nümunə: Əgər bir insan özündə inamsızlıq və ya qorxu hissi ilə qarşılaşırsa, bu hissləri şüuraltısına anlamlı bir şəkildə qəbul etdikdən sonra, onlara qarşı müsbət dəyişikliklər etmək üçün mesajlar göndərə bilər. Məsələn, "Bu qorxuları qəbul edirəm və onlarla barışmağı seçirəm" kimi ifadələr şüuraltıya çox güclü təsir göstərir.
Bu cür şüurlu özünütəsdiqləmə və özünü tanıma, daxili dəyişikliklərə və davranışlarda pozitiv dönüşlərə səbəb ola bilər.
Bəzən şüuraltımıza göndərdiyimiz mesajlar, daxili dialoqlarımızdan və keçmiş təcrübələrdən qaynaqlanır. Şüuraltıya ötürdüyümüz mesajlar, müsbət inançlar qurmağa kömək edə bilər və bu, həyatımıza müsbət təsir göstərə bilər.
Nümunə: Keçmişdə uğursuzluqlarla üzləşmiş bir insan, "Mən heç vaxt uğur qazana bilmərəm" kimi mənfi bir inanca sahib ola bilər. Bu inancı dəyişdirmək üçün, şüuraltıya müsbət mesajlar göndərərək "Mən uğur qazanmağa layiqəm" və ya "Hər uğursuzluq bir öyrənmə təcrübəsidir" kimi ifadələr istifadə edilə bilər.
Daxili dialoqda bu cür dəyişikliklər, şüuraltıya düzgün mesajlar ötürərək həyatımızı və davranışlarımızı dəyişdirməyə kömək edər.
Şüuraltına mesaj göndərmək və davranışlarımızı dəyişdirmək üçün fərdi terapiya, özünətətbiq texnikalarını öyrədən təlimlər kimi üsullar da mövcuddur. Bu metodlar, şüuraltı səviyyəsində təsirli dəyişikliklər etmək və insanın daxili inançlarını dəyişdirmək üçün geniş istifadə olunur. Bu üsullar şüurlu düşüncələrin xaricində olan şüuraltı səviyyəsinə daxil olmağa və oradakı məhdudlaşdırıcı inançları və emosiyaları dəyişdirməyə imkan verir.
 
 -Uşaqlıqda dərk etmədən şüuraltımıza yerləşən fikirlər yetkinlik dövründə hansı formada üzə çıxır? Tərbiyə, ailə dəyərləri ilk təcrübələr nə qədər güclü təsir edir?

-Uşaqlıq dövrü, insanın şəxsiyyətinin və dünyagörüşünün formalaşdığı, şüuraltısının əsas möhkəmləndiyi bir dövr olaraq çox böyük əhəmiyyətə malikdir. Bu dövrdə şüuraltımıza yerləşən fikirlər və təcrübələr, yetkinlik dövründə həyatımıza təsir edən güclü faktorlar arasında yer alır. Tərbiyə, ailə dəyərləri və ilk təcrübələr, bizim şüuraltımızda möhkəmlənmiş düşüncələr və inançlar vasitəsilə gələcəkdə necə davranacağımıza, necə qərar verəcəyimizə və özümüzü necə dəyərləndirəcəyimizə təsir edir.
Uşaqlıq dövründə biz çox vaxt şüurlu olaraq məlumatları və təcrübələri qəbul etmirik, amma bu təcrübələr şüuraltımıza yerləşir və yetkinlik dövründə müxtəlif formada üzə çıxır. Bu fikirlər və mesajlar şüuraltımıza çox kiçik yaşlarda yerləşir və sonradan bizim inançlarımızı, davranışlarımızı və həyat seçimlərimizi formalaşdırır. Uşaqlar ətraf mühitdə gördükləri, eşitdikləri və yaşadıqları hadisələri tamamilə şüursuz olaraq şüuraltılarına "yazırlar". Bu prosesin necə baş verdiyini bir neçə nöqtə ilə izah edə bilərik:
Emosional təcrübələr: Uşaqların qarşılaşdığı emosional təcrübələr, məsələn, tərk edilmə qorxusu, sevgi və diqqət çatışmazlığı, və ya emosional neglect (nəzarətsizlik) kimi təcrübələr şüuraltısına yerləşə bilər. Bu, yetkinlikdə münasibətlərdə narahatlıqlara, özünə inamsızlığa və ya qorxulara səbəb ola bilər.
Məhdudlaşdırıcı inançlar: Uşaqlıqda əgər bir uşaq "sən heç bir şey bacarmırsan" və ya "bu iş sənin üçün çox çətindir" kimi mesajlar alırsa, bu şüuraltıda məhdudlaşdırıcı inançlara çevrilə bilər. Bu cür inançlar, yetkinlikdə həmin şəxs öz qabiliyyətlərinə inamını itirə və ya çətinliklər qarşısında daha çox çətinlik çəkə bilər.
Ailənin davranışları və modelləri: Ailə daxilindəki münasibətlər və tərbiyə üsulları uşağın dünyaya baxışını formalaşdırır. Uşaqlar, valideynlərinin və ya yaxınlarının davranışlarını model götürərək, onların dünyaya qarşı münasibətini və həyatın müxtəlif sahələrindəki yanaşmalarını mənimsəyirlər. Bu, həm də uşağın özünü qiymətləndirməsi və başqalarına qarşı münasibətlərində özünü necə təqdim etməsi ilə bağlı olacaq.
Tərbiyə, ailə dəyərləri və uşaqlıqda qazandığımız ilk təcrübələr həyatımızda böyük bir rol oynayır. Bu, uşağın şəxsiyyətinin əsas formalaşma mərhələsidir və şüuraltısına daxil olan məlumatların çoxu bu dövrdən gəlir.
Ailə dəyərləri: Ailə, uşağa həyatın əsas qaydalarını və normalarını öyrədir. Ailənin münasibətləri, etik dəyərlər, qarşılıqlı hörmət, sevgi və dürüstlük kimi prinsiplər uşağın şüuraltısında əsas yerlərdən birini tutur. Əgər bir uşaq ailəsində sevgi və dəstək görürsə, o zaman bu uşağın gələcəkdə münasibətlərində sağlam sevgi və etibar qurma bacarığına sahib olması ehtimalı artır. Əksinə, əgər ailədə zorakılıq və ya təhqirlər varsa, bu, uşağın şüuraltısında qorxulara və zədələnmiş münasibətlərə yol aça bilər.
Valideynin yanaşması və davranışları: Ailənin üzvləri uşağa qarşı necə davranırsa, bu da şüuraltıda iz qoyur. Məsələn, əgər valideynlər daim tənqid edirsə və ya uşağın ehtiyaclarına reaksiya vermirsə, uşaq özünü qeyri-kafi və ya dəyərsiz hiss edə bilər. Bu cür təcrübələr, yetkinlik dövründə özünə inamsızlıq, narahatlıq və ya sosial çətinliklərə səbəb ola bilər. Əksinə, uşaqlıqda öyrənilən dəstəkləyici və təşviqedici yanaşmalar, sağlam bir özünə inamın formalaşmasına və həyatda daha müsbət addımlar atmağa kömək edə bilər.
İlk təcrübələr və yaddaşlar: Uşaqlıqda yaşanan ilk təcrübələr çox güclü təsir göstərir. Məsələn, bir uşağın məktəbə getməsi, yeni insanlarla tanış olması və ilk sosial təcrübələrini qazanması zamanı yaşadığı emosional vəziyyətlər şüuraltısına işləyir. Əgər bu təcrübələr müsbət idisə, uşaq gələcəkdə sosial vəziyyətlərdə özünü rahat hiss edəcək. Amma mənfi təcrübələr, məsələn, tək qalma qorxusu, istənilən mühitdə qəbul edilməmə və ya uğursuzluq, şüuraltıda qorxulara və narahatlıqlara səbəb ola bilər.
Uşaqlıqda şüuraltımıza yerləşən bu fikirlər və təcrübələr, yetkinlik dövründə müxtəlif şəkildə üzə çıxır. Bizim gündəlik həyatımızda, davranışlarımızda və seçimlərimizdə bu təcrübələr və inançlar özünü göstərir. Bir neçə fərqli formaya baxaq:
Münasibətlərdə təkrarlanan hadisələr: Uşaqlıqda gördüyümüz valideyn münasibətləri, həyatımıza da təsir edə bilər. Məsələn, valideynlərin arasında davamlı mübahisələr görən bir uşaq, yetkinlikdə münasibətlərində etibar problemi və ya davamlı münaqişələr yaşaya bilər. Əgər valideynlər sevgi və dəstək göstəriblərsə, bu, şəxsin münasibətlərində daha sağlam bir yanaşmanın formalaşmasına səbəb ola bilər.
Özünə inamsızlıq və təkrarlanan məhdudiyyətlər: Uşaqlıqda daim tənqid edilən və ya diqqət yetirilməyən bir insan, böyüdükdə özünə inamsızlıq hissi və ya hətta bir işə başlamaqda çətinlik çəkə bilər. Həmçinin, bu cür şüuraltı məhdudiyyətlər şəxsin həyatda daha az risk almasına və inkişaf etməsinə mane ola bilər.
Qorxu və narahatlıqlar: Uşaqlıqda yaşanan travmatik və ya qorxulu hadisələr, şüuraltı qorxulara və narahatlıqlara səbəb ola bilər. Məsələn, uşaqlıqda tərk edilmə qorxusu yaşayan bir insan, yetkinlikdə əlaqələrində davamlı olaraq tərk ediləcəyindən qorxa bilər. Bu, həm də sosial fobiyalar, ümumi narahatlıq və ya özünə qarşı mənfi düşüncələrlə özünü göstərə bilər.
Uğursuzluq və ya müvəffəqiyyət qorxusu: Uşaqlıqda əgər bir şəxs davamlı olaraq uğursuzluq hissi yaşayırsa, yetkinlik dövründə bu şəxsin daha az təşəbbüs göstərməsi və ya müvəffəqiyyətə çatmaqda çətinlik çəkməsi ehtimalı var.
 
 -Bizi narahat edən və ya təkrarlanan düşüncələr əslində şüuraltının hansı mesajıdır?

-Bizi narahat edən və ya təkrarlanan düşüncələr, şüuraltımızın çox güclü mesajları və siqnallarıdır. Bu cür düşüncələr adətən bizim bilinçaltımızın çözülməyə ehtiyacı olan emosional məsələlərini, qorxularımızı və həll edilməmiş travmalarımızı ortaya qoyur. Şüuraltımız, bu təkrarlanan və ya narahat edici düşüncələr vasitəsilə bizim diqqətimizi çəkir və bizə bir problem olduğunu bildirir. Bu cür düşüncələrin şüuraltı mesajlarını anlamaq, daxili vəziyyətimizi daha yaxşı başa düşməyə və həyatımızda müsbət dəyişikliklər etməyə kömək edə bilər.
Təkrarlanan düşüncələr çox vaxt bizim şüuraltımıza yerləşmiş bir məsələni, qorxunu və ya həll olunmamış bir problemi göstərir. Bu düşüncələr, "dəfələrlə" və ya "daima" eyni mövzuda təkrarlanarsa, bu, şüuraltımızın bizə bir şey demək istədiyini göstərir.
Məsələn:
Mənfi fikirlərə görə təkrarlanan düşüncələr: Əgər insan daim özünün yetərsiz olduğunu düşünür və ya uğursuzluğa dair qorxular yaşamağa davam edirsə, bu, şüuraltısında var olan özünə inamsızlıq və ya məhdudlaşdırıcı inançları göstərir. Şüuraltı, həmin şəxsin özünü daha dəyərli hiss etməsi və bu qorxuları üzə çıxarması üçün təkrarlanan narahatlıqlar vasitəsilə ona işarə edir.
Narahatlıq və qorxu düşüncələri: Əgər şüuraltı bir insanı daim qorxulu düşüncələrlə əhatə edirsə, məsələn, yaxınlarının təhlükədə olması və ya özünə zərər vermə qorxusu, bu, çox vaxt real həyatda hələ həll edilməmiş travmalar və ya uşaqlıqda yaşanmış qorxuların təzahürüdür. Bu, şüuraltısının insanın təhlükə hissi yaratmasına və ya narahatlıq yaratmasına səbəb olan bir mövzuya diqqət çəkməsidir.
Günahkarlıq hissi: Təkrarlanan günahkarlıq və ya özünü tənqid etmə düşüncələri, şüuraltının bizə keçmişdəki səhvlər və ya özümüzlə bağlı olumsuz duyğuları (qəbul edilməmə, rədd edilmə, təqsirkarlıq hissi) işarə etməsidir. Bu cür düşüncələr, insanın keçmişdə etdiyi hər hansı bir səhvi və ya qarşılaşdığı çətinliyi hələ şüuraltısında həll etmədiyini göstərir.
Şüuraltı, bu təkrarlanan düşüncələr vasitəsilə bizə vacib mesajlar göndərir. Bu mesajlar bir növ həyatımızın müəyyən sahələrində balans və harmoniya yaratmaq üçün bizə xəbərdarlıq edir.
Şüuraltının göndərə biləcəyi mesajlar: Həll edilməmiş travmalar: Şüuraltı, bir insanın keçmişdə yaşadığı travmaların və ya qorxuların hələ də həll edilmədiyini bizə xəbərdar edir. Məsələn, bir uşaq şiddət görmüşsə, o, böyüdükdə şüuraltısında qorxu hissləri və təkrarlanan narahatlıq yaşayacaq. Bu düşüncələr ona bu travmanın şüuraltısında hələ varlığını qoruduğunu və bu məsələni işləməsinin vacib olduğunu bildirir.
Özünə dəyər verməmək: Şüuraltı, özünə dəyər verməyən və ya özünü kiçik hiss edən insanları təkrarlanan mənfi düşüncələrlə xəbərdar edir. "Sən heç vaxt uğur qazana bilməzsən" və ya "Sən buna layiq deyilsən" kimi fikirlər, həmin şəxsin özünə qarşı mənfi inancını və özünü dəyərsiz görməsini nümayiş etdirir. Şüuraltı bu düşüncələr vasitəsilə, insanın özünə inamını artırması və ya özünə hörmət etməsi üçün onu xəbərdar edir.
Qorxular və təlaşlar: Narahatlıq və qorxu hissləri təkrarlanan düşüncələr vasitəsilə şüuraltımızın bizə bir problemi göstərmək istədiyini bildirir. Məsələn, əgər insan davamlı olaraq uğursuzluq qorxusuyla yaşayırsa, bu, şüuraltısının insanın təkrarlanan mənfi təcrübələrə və ya gələcəkdəki qeyri-müəyyənliyə qarşı qorxularını nümayiş etdirməsidir. Bu, şüuraltının həyatda risklərə qarşı hazırlıq və qorxu ilə əlaqəli təbii bir reaksiya olduğunu göstərir.
Bəzi insanlar şüuraltılarına mükəmməllik tələbləri yeridirlər. Uşaqlıqda mükəmməllik, dərs nəticələri, sosial davranışlar və ya ailənin yüksək tələbləri nəticəsində bir insan, yetkinlik dövründə davamlı olaraq "yetərli deyiləm" hissi yaşaya bilər.
Nümunələr:
Uğursuzluq qorxusu: İnsan mükəmməllik tələb edildikdə, şüuraltısı hər hansı bir səhv etmə qorxusu ilə qarşılaşa bilər. Bu cür düşüncələr nəticəsində insanlar səhv etməmək üçün daim narahatlıq hissi yaşayır.
Çətinliklərlə üzləşmək: Təkrarlanan narahat düşüncələr də bizə çətinliklər və maneələrlə üzləşərkən necə reaksiya verməli olduğumuzu öyrədir. Əgər insan özünü çətinliklər qarşısında gücsüz hiss edirsə, bu, şüuraltısının həyatdakı bu çətinliklərə qarşı bir mübarizə ruhunu yaratma ehtiyacını göstərir.
Bizi narahat edən və ya təkrarlanan düşüncələr, şüuraltımıza diqqət yetirərək dəyişdirilə bilən və yönləndirilə bilən məsələlərdir. Bu düşüncələrin anlamını tapmaq və onlarla işləmək, daxili təmizlənmə, mənəvi bilik və praktikanın əldə edilməsi prosesinin bir hissəsi ola bilər. Bunun üçün bir neçə yanaşma mövcuddur:
Meditasiya: Bu metod şüuraltının təkrarlanan düşüncələrini daha aydın başa düşməyə və onlara sükunətlə yanaşmağa kömək edə bilər.
Şüurlu təhlil və qəbul: Şüuraltımızın göndərdiyi mesajları təhlil etmək və onları qəbul etmək, daha sonra müsbət düşüncə və davranışlarla dəyişdirmək təlqinləri kömək edə bilər.
Mənəvi-şəxsi inkişaf praktiki texnikalarını öyrənmək: Bu texnikalar, şüuraltıda gizlənən məsələləri açığa çıxarmağa və insanın həyatını daha sağlam bir şəkildə idarə etməyə kömək edə bilər. Praktiki texnikalar, şüuraltı mesajlarını düzgün şərh etmək və gələcəkdəki davranışları dəyişdirmək üçün güclü bir vasitədir.

Zeynəb Rzayeva