“OCAQ BAŞI” ında  SICAQ SÖHBƏT

Paytaxtın ən sevilən guşələrindən olan qədim İçərişəhər günün istənilən çağında qonaq - qaralıdır. 22 hektar əraziyə malik Dövlət Qo­ruğu tarixi memar­lıq abidələri ilə yanaşı, çoxsaylı sərgi - satış s­a­lon­ları, nadir eksponatlarla zən­gin mu­zeyləri və xalq sənətkarlarının, incəsənət xadimlərinin fərdi yaradıcılıq emalat­xanaları ilə diqqət çəkir. Rəs­samlar İttifaqı­nın üzvü, dosent Nigar Bağı­ro­vadan müsahibə almaq üçün onun "İlham yu­va­sı"na qonaq gələndə ilk diq­qə­timi çəkən məkanın ab-havası oldu. İrili-xır­dalı rəsm əsərlərinə baxdıqca, özü­mü gah sıra dağlar qoynunda sərbəst gəzib do­la­şan, köhlən atın belilndə ça­pan, gah da Xəzərin mavi sularında üzən təsəv­vür et­dim. Yan guşədə sərgilənən portretlərə göz gəz­di­rən­də, yağlı boyaların qəribə qoxusunu duydum. Bu mə­qam Nigar xanımın diqqətindən yayınmadı. Dedi ki, Yeni işlərimdir, - dedi, - boyası hələ tam qurumayıb. Çox da böyük olmayan sənət ocağında divarlardan asılan əsərlərə diqqətlə ­baxırdım. İncə zövqlü xanımın rənglər aləminə səyahət etdikcə, qanadlanan xəyal­larım məni xeyli uzaqlara aparırdı... Düşünürəm ki, mükəmməl əsərlər yarat­maq istedadla ya­naşı, rəssamdan bö­yük zəhmət, hətta könüllü səfərbərlik tələb edir. Nigar xanımla söhbət əsnasında buna bir daha əmin oldum.

• Siz ixtisasca bioloqsuz. Səhv etmirəmsə, həm də elmlər namizədisiz. Daimi iş yeriniz Akademiyanın elmi - tədqiqat institutlarından biridir. Gördüyüm əsərlər, haqqınızda mətbuatda oxuduğum təqdimatlar, müxtəlif sərgilərdə iştirakınız isə sizin peşəkar rəssam olduğunu nümayiş etdirir. Bəs, rəsm sənətinə vurğunluğunuz  nə zaman, necə, hansı ehtiyacdan yarandı?

• - Mənə görə, rəssamlıq bambaşqa dünyadır. İncəsənət - sərhəd tanı­ma­yan fədakarlıq meydanıdır. Burada hər kəs öz fitri istedadı, yaradıcı əməyi, biliyi, ba­carığı sayə­sində ərsəyə gətirdiyi əsərləri nümayş etdirməyə çalışır. Özündən sonra iz buraxıb dünyadan kö­çməyi arzulayır. Soruşursuz, sənətə nə zaman, necə gəldim? Hə­yatda heç nə təsadüfən baş vermir. Atılan hər addımın arxasında müəyyən səbəb var. Bizi hərəkətə gətirən qüvvə bəzən anidən qəlbimizə hakim kəsilir, gələcək  isti­qa­mə­ti­ müəy­yən­ləşdirir. Uşaqlıqdan şəkil çəkməyə meyl göstərirdim, yaşıd­larım arasında seçilirdim. Böyüdükcə marağım da artırdı. Molbert arxasında dayanıb şəkil çəkmək, necə deyərlər, mənim üçün "xobbi" idi.  

... Günlərin birində gözləmədiyim bəzi hadisələrlə üzləşdim. Baş verən acı olaylar qəlbimi yaman sıxırdı. Bu fürsətdən istifadə edib  ayağımın altını qazmaqdan zövq alan bədxahlar da çevrəmdə tapıldı. Çox şükür ki,  gənc ananı mənən sındıra, ruhən sarsıda bilmədilər... Bu barədə təfərrüata varmgaq istəmi­rəm. Hesab edək ki, sizə ba­şıma gələnləri deyil, nə vaxtsa yuxuda ­gördüyümü danışdım. Məni psixoloji gər­gin­likdən qurtaran isə Ana torpaq, dogma təbiət oldu. Bir rəssam kimi gəzib-dlaşdıqca  dolaşdıqca dağların  əzəmətini, səmanın ən­ginliyini, buludların rəngini, həm də daxilən görməyə başladım. Ləpələrin pı­çıl­da­şan nəğmələrini etişməyi öyrəndim. İlin dörd fəslinin ibrətamiz məna yükünü dərk etdim. Hər qaranlıq gecənin bir işıqlı səhərə açıldığına inamım artdı. O zamandan könül dəfrərim kətan lövhələr oldu. Məni peşəkar rəssam edən, bəlkə də qarşıma çıxan  bəzi mənəvi eybəcərliklərə daxili üsyanım, sabaha böyük ümidim, həyata sonsuz məhəbbətimdi.

- Beləliklə, təbiətlə bağlılığınızın sirri ilk dəfə açıldı. Kətan üzərində çəkdiyiniz silsilə əsərlərlə təbiətə vəfa borcunuzu hissə-hissə qaytarmış olursunuz.

N.Bağırova  - Kainat Yaradanın ölçüyə gəlməz əsəridir. Təbiət Yer üzünün şah əsəri­dir. Məncə, insan bu mənzərəni əbədi qorumaq, daim yaşatmaq  üçün dünyaya gəlib. Hər kəs bu həqiqəti dərk etsə, analar göz yaşı tökməz, balalar yetim qalmaz, ağaclar baltalanmaz, çaylar qurumaz, suyumuz, havamız zəhərlənməz.  Dünya cənnətə dönər.

-   Emalatxanada sərgilənən əsərləriniz arasında dağ mənzərələri xüsusilə  diqqətimi çox çəkdi. Dağları sizə sevdirən nədir?

N.Bağırova  - Mənim üçün dağlar əzəmət rəmzidir. Baxanda adama ucalıq hissi aşılayır. Uzaqdan dağlar nə qədər yüksək, əlçatmaz görünsələr də, insanı zir­və­lərə aparıb çıxaran bir yol, bir cığır orada mütləq olmalıdır. Mən o çığırların sora­ğın­dayam. İnsanı vüsala aparan öncə ümid, sonra yoldur. Dağı yaradan təbiət, yolu salan insandır.

- Sizinlə söhbətdən hiss etdim ki, mütaliəniz genişdir. Çay süfrəsi arxasında klassik ədəbiyyatdan əzbər söylədiyiniz nümunələri eşidəndə, əmin oldum ki, əsil poeziya aşıqi, hətta deyərdim ki, sinədəftərsiz.  

N.Bağırova - Ədəbiyyat, poeziya gənclik illərimdən ən vəfalı yol yoldaşım olub. Məni düşündürən sualların bir çoxunun dəqiq cavabını Məhsəti Gəncəvinin, Niza­mi­nin, Nəsiminin, Natəvanın misralarında tapmışam. Fəxr edirəm ki, zəngin Azər­bay­can poe­zi­yasının yaranmasında və inkişafında xanımlarımız müstəsna rol oynayıb. Qadın incə məxluqdur, qadın anadır. Əsrlər  ötsə də, sevərək yazılan əsərlər ilkin təravətini iti­rməyib.  

- XX əsrdə müasir ədəbiyyatımızın, incəsənətimizin, mətbuatımızın inkişa­fın­da Azərbaycan qadınlarının müstəsna xidməti var.

N.Bağırova - Sizinlə tam razıyam. Dedikləriniz təsvəsi sənətə də aiddir. Bu sahədə ön­dərlər sırasında Vəcihə Səmədovanın, Maral Rəhmanzadənin adlarını xüsusi qeyd etmək istərdim. Vəcihə xanımın "Göy göl" əsəri çox gözəldir. İndinın özündə də bax­­dıqca adamı özünə cəlb edir. Obrazlı desəm, onun "Göy gölü"nün suyu heç vaxt qu- rumayan kimi, rəngi də solan deyil. Yüksək peşəkarlıq nümunəsi olan "Kəpəz" əsə­ri  də rəssamın dağlara vurğunluğunun parlaq nümunəsidir. Maral Rəhmanzadənin "Naxçıvan dağları" lövhəsi onun ən uğurlu əsərləindən biridir. İstər rəssam, istər və­təndaş kimi, Maral xanımın ən böyük xidmətlərindən biri  qədim Xınalıq kəndini dünyaya tanıtmasıdır. O zaman bu kəndə normal yol yox idi. Qış aylarında gediş-gəliş problem yaradırdı. Maral xanım o yerləri qarış-qarış gəzib, tarixini, etno­qra­fi­yasını dəqindən öyrənib, təmiz dağ havasını doyunca udub, buz bulaqların suyundan  içib və  nəticədə işlətdiyi rənglərə Xınalıq sevgisini də qataraq, o möhtəşəm gözəlliyi bədii əsərlərində əbədiləşdirib. 

- Nigar xanım, Sizin bu gözəl sənət ocağnızda "bişən" işlərinizə baxmaq mənə çox xoş oldu. "Təndir" başında növbə gözləyən ya­rımçıq iş­ləriniz də, maşallah, xeyli var. Ümidvaram, bu barədə gələn görüşü­mizdə daha ətraflı danışmaq imkanımız olacaq. "Ya­radııclıq ocağ"ı başında maraqlı müsahibə üçün  Sizə minnətdarlı­ğımı bildi­rir, ye­ni yaradıcılıq uğurları arzulayıram.    

                                                             ______________________________

   Aygün Ramiz qızı