İqor Seçin qlobal enerji sektoru ilə bağlı mifləri aradan qaldırdı
Dekabrın 5-də "Rosneft" ASC-nin Baş icraçı direktoru İqor Seçin Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinin (BƏƏ) Rəs əl-Xayma şəhərində keçirilən XVII Verona Avrasiya İqtisadi Forumunda "İllüziyalarla vidalaşma. Qlobal enerji Fukidid tələsində" mövzusunda bəyanatı ilə çıxış edib və yaşıl enerji ilə bağlı mifləri aradan qaldıraraq, qalıq yanacağa tələbatın artacağını proqnozlaşdırıb.
Çıxışı zamanı "Rosneft" ASC-nin baş icraçı direktoru İqor Seçin qeyd edib ki, müasir enerji sistemi qalıq yanacaq üzərində qurulub və bu yanacaq növləri dünya üzrə istehlak olunan ilkin enerjinin 80 faizindən çoxunu təşkil edir. Neft, qaz və kömür müasir insan həyatında əvəzolunmazdır, çünki qalıq yanacağın daşınması asan və sərfəlidir. Məsələn, boru kəməri ilə neftin 1000 mil məsafəyə daşınması bir dollar dəyərində 4,4 meqavat-saat enerji ötürülməsinə imkan verir. Bu göstərici boru kəməri ilə daşınan qaz üçün 1,2 meqavat-saat, hidrogen üçün isə cəmi 0,2 meqavat-saat təşkil edir.
"Böyük rus alimi Pyotr Kapitsanın araşdırmalarını davam etdirərək, "McKinsey" ekspertləri və Qərb universitetlərinin alimləri təsdiqləyiblər ki, qalıq yanacaq yüksək enerji sıxlığına malikdir. Bu göstəriciyə görə, dizel yanacağı hidrogendən təxminən 30 dəfə, qaz isə müvafiq olaraq külək enerjisindən 270 dəfə, günəş enerjisindən isə 70 dəfə üstündür", - İqor Seçin bildirib.
Onun sözlərinə görə, qalıq yanacağa olan tələbatın zirvə nöqtəsinə hələ çatılmayıb. İnkişaf etməkdə olan ölkələrdə əhalinin həyat səviyyəsini "qızıl milyard" səviyyəsinin heç olmasa yarısına çatdırmaq, neft hasilatının təxminən 2 dəfə artırılmasını tələb edəcək. "JPMorgan" investisiya bankının proqnozlarına görə, 2035-ci ilədək Hindistan və digər ölkələrdə istehlakın artması sayəsində qlobal neft tələbatı sutkada təxminən 6 milyon barrel artacaq.
"Neft qlobal enerji istehlakının 30 faizdən çoxunu, kömür 25 faizini, qaz isə 22 faizini təşkil edir. Görünən odur ki, qalıq yanacağa olan tələbatın zirvəsinə çatmaq hələ uzaqdadır", - korporasiya rəhbəri əlavə edib.
Bundan əlavə, o, yeni bir kömür erasının başlanacağını proqnozlaşdırıb. Belə ki, son iki ildə mədənçıxarma şirkəti "Glencore" əməliyyat gəlirlərinin yarısını kömür biznesindən əldə edib.
"Bugün bizdən antropogen faktorun iqlimə təsirinə əsaslanaraq qalıq yanacaqdan imtina etməyimizi tələb edirlər. Halbuki, sonuncu buzlaşma dövrü, digər adı ilə chr("39")Kiçik buzlaşma dövrüchr("39"), cəmi 200 il əvvəl başa çatıb və hazırkı istiləşmə dövrü təbii təbiət dövranının bir hissəsidir", - deyə İqor Seçin vurğulayıb.
Eyni zamanda, ABŞ enerji keçidi proqramını təşviq edir ki, bu da dünya əhalisinin 88 faizi üçün güclü sanksiya baryeri rolunu oynayır. ABŞ qlobal hegemon statusundan istifadə edərək, digər bazar iştirakçıları, o cümlədən müttəfiqlər hesabına öz iqtisadiyyatı üçün xüsusi şərait yaratmağa üstünlük verir. Lakin qədim yunan tarixçisi Fukidid öz "Peloponnes müharibəsinin tarixi" adlı əsərində klassik bir tələni təsvir edib: hegemonun alternativ qlobal güc mərkəzlərinin yaranmasından qorxması qaçılmaz olaraq onlarla müharibəyə səbəb olur.
"Amerika elm, texnologiya, sənaye və maliyyə sahələrində liderliyini itirib, bu isə 20-30 il əvvəl təsəvvür etmək çətin idi", - İqor Seçin vurğulayıb.
Hazırda alternativ enerji avadanlıqlarının istehsalı üzrə dünya gücünün 70 faizdən çoxu ABŞ-da deyil, Çində cəmləşib.
"ABŞ-nin proteksionist siyasətinin uğursuzluğu aydındır: ticarət məhdudiyyətlərinin tətbiqindən keçən 6 ildən çox müddətdə ABŞ-da sənaye istehsalı həcmi azalıb, sənayedə çalışan işçi qüvvəsinin payı azalıb və ticarət kəsiri əhəmiyyətli dərəcədə artıb", - deyə İ.Seçin bildirib.
Eyni zamanda, bu gün iqlim dəyişikliyi mövzusu ətrafında süni şəkildə yaradılan qeyri-sağlam ajiotaj açıq sui-istifadə hallarına səbəb olur və enerji keçidi özü virtual iqtisadiyyatın deyil, real iqtisadiyyatın yenidən qurulmasını tələb edəcəkdir.
"Məqsədlərə 2050-ci ilədək nail olmaq üçün aşağı karbonlu elektrik istehsal güclərinin 10 dəfə artırılaraq 35 TW-a çatdırılması lazımdır. Bu isə dünya enerji sisteminin ümumi quraşdırılmış gücünü 4 dəfədən çox üstələyir. Bu nə dərəcədə realdır?", - deyə İqor Seçin sual edib və diqqəti bu məqsədlərə çatmaq üçün Paris Sazişinin 2050-ci ilədək 70 trilyon dollardan çox investisiya tələb etdiyinə yönəldib.
Korporasiya rəhbəri əlavə edib ki, "yaşıl" iqtisadiyyat şirkətləri qarşıya qoyulan məqsədlərə vaxtında çatmaqda çətinlik çəkirlər, bu səbəbdən investorlar onlarla əməkdaşlıq etmək istəmirlər. "Chevron", "bp" və "Shell" kimi neft nəhəngləri "yaşıl gündəm"ə yanaşmalarını yenidən nəzərdən keçirərək alternativ yanacaq istehsalı layihələrini dayandırırlar. Məsələn, Danimarkanın ən böyük enerji şirkəti "Orsted" metanol zavodunun tikintisini aşağı tələbat səbəbindən ləğv edib.