Fəsil dəyişir, bu xəstəliklər qapıda! - Pediatrdan XƏBƏRDARLIQ

Fəsil dəyişikliyi insan orqanizminə təsirsiz ötüşmür. Xüsusilə, payız və qış ayları bədənin xəstəliklərə qarşı müqavimətinin zəiflədiyi, immun sistemin əlavə dəstəyə ehtiyac duyduğu zamanlardır. Bu dövrdə həm uşaqlarda, həm də böyüklərdə tənəffüs yolları infeksiyalarının, o cümlədən boğaz ağrılarının artması müşahidə olunur.

Ən çox müşahidə edilən səbəblər arasında virus infeksiyaları - xüsusilə soyuqdəymə və qrip - ön sıradadır. Bu narahatlıq xüsusilə 4-7 yaş arası uşaqlar arasında daha geniş yayılıb. Bəs bu dövrlərdə qabaqlayıcı nə kimi tədbirlər görülməlidir? Necə qidalanmaq lazımdır ki, orqanizm virus xəstəliklərinə qarşı dayanıqlı olsun?

Tibb Universitetinin I Uşaq xəstəlikləri kafedrasının dosenti, tanınmış pediatr Nigar Bayramova mövzu ilə bağlı Musavat.com-a danışıb:

"Əlbəttə, məqaləni başlıqsız, daha bədii-axıcı və nəsrvari tərzdə təqdim edirəm. Bu formada oxucu üçün daha yüngül və mütaliə yönümlü görünəcək: "Soyuq mövsümlərdə, xüsusilə payız və qış aylarında uşaqlar arasında tənəffüs yolları infeksiyaları, qrip, bronxit, angina və digər xəstəliklər daha çox müşahidə olunur. Bu dövrdə həm uşaqların, həm də böyüklərin sağlamlığını qorumaq üçün bir sıra sadə, lakin təsirli qaydalara əməl etmək kifayətdir. İlk növbədə immunitetin təbii yollarla gücləndirilməsi vacibdir. Təbiətlə təmas burada mühüm rol oynayır: uşaqların yalın ayaqla torpaq və qum üzərində gəzməsi, günəş şüaları qəbul etməsi, təmiz meşə havasında vaxt keçirməsi orqanizmin müqavimətini artırır. Hətta havalar soyuduqda belə, gündəlik açıq havada gəzintilər çox faydalıdır. Hər biri ən azı 30 dəqiqə olmaqla gündə 2 dəfə açıq havada gəzmək həm fiziki, həm də emosional sağlamlığa müsbət təsir göstərir.

Yuxu rejiminə də diqqət yetirilməlidir. Uşaqların yaşına uyğun olaraq gündəlik 9-11 saat yuxu almaları onların bədəninin özünü bərpa etməsinə və xəstəliklərə qarşı daha dayanıqlı olmasına şərait yaradır. Eyni zamanda, gündəlik qrafikdə istirahət və sakit fəaliyyətlərə də yer ayrılmalıdır".

Həkim qeyd edir ki, qidalanma xüsusilə vurğulanmalıdır:

"Mövsümi meyvə və tərəvəzlər vasitəsilə orqanizmə C vitamini qəbul etmək vacibdir. Portağal, naringi, kivi və brokoli bu baxımdan çox faydalıdır. Sink və selenium mənbəyi olan qidalar - yumurta, balıq, qoz, fındıq - da rasionda mütləq yer almalıdır. Qatıq, kefir, evdə hazırlanmış turşular kimi təbii probiotiklər bağırsaq florasının sağlamlığını qoruyur ki, bu da ümumi immun sisteminə birbaşa təsir edir.

Qış aylarında günəş şüalarının azlığı D vitamini çatışmazlığına səbəb ola bilər. Bu vəziyyət pediatr nəzarəti ilə qiymətləndirilməli, ehtiyac varsa, D vitamini əlavəsi istifadə olunmalıdır. Eyni zamanda, zərərli məhsullar - qazlı içkilər, şirinlər və paketlənmiş qidalar - uşaqların həm fiziki, həm də zehni inkişafına mənfi təsir göstərir. Bu cür məhsulların qida rasionundan uzaqlaşdırılması tövsiyə olunur.

Qrip mövsümündə peyvəndlər də önəmlidir. Həm uşaqlar, həm də böyüklər üçün peyvəndlərin vaxtında aparılması, göstəriş olduğu halda illik qrip peyvəndinin vurulması vacib profilaktik addımlardandır. Bununla yanaşı, xəstə şəxslərlə təmasdan qaçmaq və gigiyena qaydalarına ciddi əməl etmək xəstəliklərin yayılmasının qarşısını alır".

Nigar Bayramova qeyd edib ki, gigiyena vərdişlərinin öyrədilməsi yalnız nəsihətlə deyil, nümunə ilə həyata keçirilməlidir:

"Uşaqlar əllərin düzgün yuyulması, ağız-burun gigiyenası, geyimlərin təmizliyi kimi vərdişləri valideynlərin gündəlik davranışlarında görməli və tətbiq etməlidirlər. Geyim seçimi isə havaya uyğun, qat-qat və rahat olmalıdır ki, uşaqlar nə soyusun, nə də həddindən artıq tərləsinlər. Valideynlərin əsas vəzifəsi uşaqlara xəstəlik qorxusu aşılamaq deyil, onlara sağlam həyat tərzini sevdirərək öyrətməkdir. Hər bir qızdırma və ya öskürək dərhal antibiotik istifadəsini tələb etmir. Əgər temperatur 3 gündən artıq davam edirsə və ya gecələr güclü öskürək müşahidə olunursa, bu zaman mütləq pediatra müraciət edilməlidir. Özbaşına dərman istifadəsi risklidir və uşağın sağlamlığına mənfi təsir göstərə bilər. Soyuq mövsümdə sağlam qalmaq mümkündür - bunun üçün sadəcə təbiətlə ünsiyyətə, balanslı qidalanmaya, düzgün gündəlik rejimə, vaxtında tibbi müayinələrə və sağlam vərdişlərə sadiq qalmaq kifayətdir. Hər bir valideyn bu sadə addımlarla uşağının sağlam və xoşbəxt böyüməsinə töhfə verə bilər".