“Qardaşlıqdan strateji tərəfdaşlığa”
Böyük Quruluş Partiyasının başqanı, Millət vəkili, Milli Məclisin İctimai birliklər və dini qurumlar komitəsinin sədri Fazil Mustafa ilə müsahibə
- Fazil bəy, Prezident İlham Əliyevin Qazaxıstana son dövlət səfəri ölkə ictimaiyyətində və regionda böyük maraq doğurdu. Siz bu səfəri necə qiymətləndirirsiniz?
- Əvvəla qeyd etməliyəm ki, Prezident İlham Əliyevin Qazaxıstana səfəri yalnız iki dövlət arasında münasibətlərin növbəti mərhələsi deyil, həm də türk dünyasının geosiyasi xəritəsində yeni bir strateji mərhələnin başlanğıcıdır. Bu səfər həm diplomatik, həm iqtisadi, həm də ideoloji baxımdan çox önəmli idi. Burada söhbət sadəcə qarşılıqlı münasibətlərin möhkəmlənməsindən deyil, həm də Türk Dövlətləri Təşkilatı çərçivəsində inteqrasiyanın praktik addımlarla dərinləşməsindən gedir.
- Bu səfərin konkret nəticələrini hansı aspektlərdə görürsünüz?
- Birincisi, Orta Dəhliz layihəsinin inkişafı istiqamətində çox mühüm razılaşmalar əldə olundu. Bu layihə təkcə Azərbaycanın və Qazaxıstanın deyil, bütövlükdə Avrasiya regionunun iqtisadi gələcəyini müəyyənləşdirəcək bir təşəbbüsdür.Azərbaycan artıq bu sahədə lider rolu oynayır. Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolu, Bakı Beynəlxalq Dəniz Limanı, Ələt Azad İqtisadi Zonası kimi layihələr bu dəhlizin əsas infrastruktur sütunlarıdır. Qazaxıstanla bu istiqamətdə əməkdaşlığın dərinləşməsi Azərbaycanın logistika və tranzit potensialını daha da artıracaq.
İkincisi, iqtisadi münasibətlərdə yeni mərhələ başlanır. İmzalanan sənədlər ticarət dövriyyəsinin artırılması, qarşılıqlı investisiyaların təşviqi və biznes mühitinin liberallaşdırılmasına yönəlib. Bu, real iqtisadi diplomatiyanın göstəricisidir.
- Bəzən deyirlər ki, bu səfər eyni zamanda Türk birliyinin siyasi cizgilərini də gücləndirir. Razısınızmı?
- Tamamilə razıyam. Əgər bir neçə il öncə "Türk birliyi" anlayışı əsasən mədəni və mənəvi səviyyədə müzakirə edilirdisə, bu gün artıq real iqtisadi və siyasi sistem formalaşır. Prezident İlham Əliyev Türk Dövlətləri Təşkilatı daxilində konkret təşəbbüslərin müəllifidir. Qazaxıstan səfəri zamanı əldə olunan razılaşmalar göstərdi ki, bu birliyin gələcəyi ideoloji çərçivədən çıxaraq strateji tərəfdaşlıq səviyyəsinə yüksəlir. Türk dünyası artıq vahid enerji bazarı, vahid nəqliyyat məkanı və ortaq iqtisadi maraqlar platforması üzərində formalaşır. Bu prosesdə Azərbaycanın oynadığı liderlik rolu danılmazdır.
- Sizcə, bu səfərin Azərbaycan üçün ən böyük siyasi və iqtisadi mesajı nədən ibarətdir?
- Ən mühüm mesaj ondan ibarətdir ki, Azərbaycan bu gün yalnız Cənubi Qafqazda deyil, Mərkəzi Asiya ilə Avropanı birləşdirən məkanda regional lider kimi tanınır. Azərbaycanın apardığı balanslaşdırılmış, çoxvektorlu xarici siyasət ölkəmizin beynəlxalq nüfuzunu və etimadını möhkəmləndirib. Qazaxıstan kimi strateji tərəfdaşla münasibətlərin yeni mərhələyə keçməsi bu siyasətin məntiqi davamıdır. Bundan əlavə, bu səfər Azərbaycanın enerji diplomatiyasının, rəqəmsal transformasiya siyasətinin və ekoloji gündəminin Qazaxıstanla uyğunlaşdırılmasına şərait yaradıb. Bu isə regionun dayanıqlı inkişafına xidmət edəcək.
- Səfərin türk dünyasının gələcək inteqrasiyasına hansı təsirləri olacaq?
- Mən düşünürəm ki, bu səfər Türk birliyinin praktiki əsaslarını gücləndirəcək. Biz artıq bir-birini tamamlayan iqtisadiyyatların, ortaq texnologiyaların və vahid logistik sistemin formalaşdığını görürük. Azərbaycan və Qazaxıstan bu prosesin mərkəzindədir. Hər iki ölkənin dövlət başçıları münasibətləri sadəcə dostluq üzərində deyil, qarşılıqlı faydalı əməkdaşlıq prinsipi üzərində qururlar. Bu, gələcəkdə Türk Dövlətləri Təşkilatını siyasi və iqtisadi baxımdan daha çevik, daha güclü bir ittifaqa çevirəcək.
- Sonda, bu səfərin ümumi mahiyyətini necə ifadə edərdiniz?
- Qısa desəm, bu səfər "qardaşlıqdan strateji tərəfdaşlığa keçid"in simvoludur. Prezident İlham Əliyevin Qazaxıstana səfəri regionun gələcəyini müəyyənləşdirən hadisədir. Bu səfər Azərbaycanın qlobal proseslərdə aktiv və məsuliyyətli oyunçu kimi rolunu bir daha təsdiqlədi. Bu gün Azərbaycan regionda sabitliyin, inkişafın və həmrəyliyin dayağıdır - və bu səfər bu reallığı bir daha bütün dünyaya nümayiş etdirdi.