Qlobal siyasətdə artan güc

07 oktyabr 2025-ci il tarixində Azərbaycan Respublikasının Qəbələ şəhərində Türk Dövlətləri Təşkilatının (TDT) Dövlət Başçıları Şurasının 12-ci Zirvə Görüşü keçirildi. Bu tədbir Türk dünyasının əməkdaşlıq tarixində mühüm siyasi mərhələ kimi qiymətləndirilir. Zirvə görüşündə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin çıxışı təşkilatın gələcək istiqamətlərinə dair mühüm mesajlar ehtiva etməklə yanaşı, Türk birliyinin qlobal siyasətdə artan rolunu bir daha təsdiqlədi.

Prezident İlham Əliyev çıxışında qeyd etdi ki, Türk Dövlətləri Təşkilatı bu gün beynəlxalq sistemdə müstəqil səsə, formalaşmış siyasi iradəyə və artan nüfuza malik bir quruma çevrilib. Onun fikrincə, türk dövlətlərinin həm regional, həm də beynəlxalq səviyyədə vahid mövqedən çıxış etməsi təkcə üzv ölkələrin maraqlarını deyil, həm də bütövlükdə Avrasiya məkanında sabitlik və təhlükəsizliyi təmin edir.

Əliyev çıxışında qeyd etdi ki, iqtisadi əlaqələrin genişlənməsi, enerji və nəqliyyat layihələrinin sinxron şəkildə inkişafı TDT-nin gələcək uğurlarının əsas dayağı olacaq. Xüsusilə Zəngəzur dəhlizi, Orta Dəhliz və Transxəzər nəqliyyat marşrutu kimi təşəbbüslər türk dövlətlərini bir-birinə daha sıx bağlayır və bölgənin strateji əhəmiyyətini artırır.

Prezident vurğuladı ki, müasir dövrdə baş verən geosiyasi dəyişikliklər fonunda türk dövlətləri arasında qarşılıqlı siyasi həmrəylik mühüm əhəmiyyət daşıyır. O, hər bir üzv ölkənin suverenliyinə, ərazi bütövlüyünə hörmət prinsipinin TDT-nin əsas dayağı olduğunu qeyd etdi. Əliyevin fikrincə, bu birlik güc balansının qorunmasında mühüm amilə çevrilib və türk dövlətlərinin beynəlxalq arenada vahid siyasi mövqedən çıxış etməsinə imkan yaradır.

Prezident İlham Əliyev türk xalqlarını birləşdirən ortaq dil, mədəniyyət və mənəvi dəyərlərin sadəcə mədəni bağ deyil, həm də siyasi güc elementi olduğunu bildirdi. O, qeyd etdi ki, bu dəyərlər üzərində qurulan birlik sabit və dayanıqlı siyasi əməkdaşlıq modelinin formalaşmasına xidmət edir.

Çıxışın siyasi əhəmiyyəti bir neçə istiqamətdə özünü göstərdi. Belə ki, Prezident Əliyev türk dövlətləri arasında siyasi həmrəyliyin gücləndirilməsini çağıraraq, bölgədə xarici təsirlərin azaldılması və milli maraqların qorunması istiqamətində yeni yanaşma təklif etdi. Bundan başqa, Azərbaycanın təşəbbüsləri sayəsində TDT-nin regional layihələrdə - xüsusən enerji, nəqliyyat və təhlükəsizlik sahələrində - koordinasiya mərkəzinə çevrilməsi ideyası ön plana çıxdı.

Bu çıxış, türk dövlətlərinin beynəlxalq təşkilatlarla münasibətlərində daha aktiv və balanslı siyasət yürütməsi üçün strateji çərçivə müəyyənləşdirdi. İlham Əliyev türk dünyasının birliyini yalnız iqtisadi maraqlar deyil, həm də ortaq siyasi dəyərlər üzərində qurmağın vacibliyini vurğuladı.

Beləliklə, Ölkə Başçısı həm Azərbaycan diplomatiyasının regionda artan nüfuzunu nümayiş etdirdi, həm də türk dövlətlərinin gələcək əməkdaşlıq xəritəsində yeni mərhələnin əsasını qoydu.

Qəbələdə keçirilən TDT-nin 12-ci Zirvə Görüşü və Prezident İlham Əliyevin bu toplantıdakı çıxışı türk dünyasının siyasi inteqrasiyası və strateji əməkdaşlığı üçün mühüm dönüş nöqtəsi oldu. Onun səsləndirdiyi fikirlər türk dövlətlərinin qlobal siyasətdə birləşmiş mövqedən çıxış etməsi, ortaq maraqları müdafiə etməsi və gələcəkdə daha təsirli siyasi gücə çevrilməsi baxımından tarixi əhəmiyyət daşıyır. Prezident Əliyevin nitqi bir daha göstərdi ki, Azərbaycan təkcə türk dünyasının coğrafi mərkəzi deyil, həm də onun siyasi, iqtisadi və mənəvi dayaqlarından biridir.

Əminə Ağazade

Milli Məclisin deputatı